Cooccurrence, syntagmatic patterns and lexicographic presentation of light verb constructions German-Polish comparison

Wydział NeofilologiiCelem rozprawy doktorskiej jest analiza niemieckich zwrotów werbo-nominalnych (ZWN), czyli połączeń czasownikowo rzeczownikowych (często występujących z przyimkiem) typu zur Aufführung bringen, einen Antrag stellen, podjąć decyzję lub wejść w życie i ich polskich odpowiedników. Wybór jednostek do analizy opiera się o pracę Alaina Kambera i dotyczy ZWN z czasownikami bringen, kommen i sich befinden. Analiza składa się z trzech etapów: analizy kookurencji, czyli współwystępowania jednostki leksykalnej z innymi jednostkami, ustalenia wzorców syntagmatycznych, czyli wzorców użycia danego ZWN, oraz analizy czterech słowników niemiecko-polskich, w tym słowników wydawnictwa PONS, Wiedza Powszechna oraz PWN, pod kątem możliwych odpowiedników w języku polskim oraz zawartych w mikrostrukturze słownikowej informacji morfosyntaktycznych, semantycznych oraz pragmatycznych. Analiza ma charakter korpusowy a podstawą analizy są Niemiecki Korpus Referencyjny DeReKo i Narodowy Korpus Języka Polskiego NKJP oraz aplikacje Comas II i Kolokator. Badania stanowią punkt wyjścia do dalszych analiz kontrastywnych jednostek wielowyrazowych, mogą być podstawą do tworzenia podręczników i materiałów dydaktycznych oraz ukazują potencjał wykorzystania korpusów w leksyko-gramatyce.The aim of the dissertation is to analyse German light verb constructions, it means verb-noun combinations (often occurring with a preposition) such as zur Aufführung bringen, einen Antrag stellen, podjąć decyzję or wejść w życie and their Polish equivalents. The choice of units to be analysed is based on the work of Alain Kamber and concerns light verb constructions with the verbs bringen, kommen and sich befinden. The analysis consists of three stages: the analysis of cooccurrence, the determination of syntagmatic patterns, i.e. patterns of use of a given light verb construction, and the analysis of four German-Polish dictionaries, including dictionaries published by PONS, Wiedza Powszechna and PWN, with regard to possible equivalents in Polish and morphosyntactic, semantic and pragmatic information contained in the dictionary microstructure. The analysis is corpus-based and it based on the German Reference Corpus DeReKo and the National Corpus of Polish NKJP as well as applications Comas II and Kolokator. The research provides a starting point for further analyses of contrastive multiword units, may be the basis for the creation of textbooks and didactic materials and shows the potential of using corpora in lexico-grammar analysis.Das Ziel der Dissertation ist es, deutsche Funktionsverbgefüge (FVG), d.h. Verbindungen wie zur Aufführung bringen, einen Antrag stellen, podjąć decyzję oder wejść w życie und ihre polnischen Entsprechungen zu analysieren. Die Auswahl der FVG basiert auf der Arbeit von Alain Kamber und betrifft FVG mit den Funktionsverben bringen, kommen und sich befinden. Die Untersuchung besteht aus drei Etappen: der Analyse der Kookkurrenz, d.h. des gemeinsamen Vorkommens von FVG mit anderen lexikalischen Einheiten, der Ermittlung der syntagmatischen Muster, d.h. der Verwendungsmuster eines FVG, und der Analyse von vier deutsch-polnischen Wörterbüchern, darunter Wörterbücher von PONS, Wiedza Powszechna und PWN, im Hinblick auf mögliche Äquivalente im Polnischen und morphosyntaktische, semantische und pragmatische Informationen, die in der Mikrostruktur der Wörterbücher enthalten sind. Die korpusbasierte Analyse stützt sich auf das Deutsche Referenzkorpus DeReKo und das Polnische Nationalkorpus NKJP sowie auf die Applikationen Cosmas II und Kolokator. Die Untersuchung bietet einen Ausgangspunkt für weitere kontrastive Analysen von Mehrworteinheiten, kann als Grundlage für die Erstellung von Lehrbüchern und didaktischen Materialien dienen und zeigt das Potenzial der Verwendung von Korpora in der Lexikogrammatik auf