Frequency of temperature inversions in upper air observations

Háloftaathuganir eru gerðar yfir Keflavíkurflugvelli og Egilsstaðarflugvelli, með veðurbelgjum sem í hanga mælitæki. Nýta má mælingar á hitastigi með þrýstingi úr þessum athugunum til þess að finna hvenær hitahvörf eru til staðar í lofthjúpnum. Niðurstöðurnar má nota til þess að greina tíðni hitahvarfa yfir þessum tveimur flugvöllum. Gögnin eru misgóð og því takmarkandi þáttur í greiningum. Mælingar yfir Keflavík voru skoðaðar fyrir árin 1993 til 2019, og frá 2010 til 2019 fyrir Egilsstaði. Niðurstöðurnar eru settar fram í töflum yfir fjölda hitahvarfa eftir styrk og hæð. Tíðni hitahvarfa eftir mismunandi hæð yfir tímabilið og að meðaltali yfir árið er sýnd á myndum. Loks er munurinn á vindstyrk og vindátt við efri og neðri mörk mælinga þar sem hitahvörf finnast sýnd myndrænt. Helstu niðurstöður sýna að tíðni hitahvarfa er mest nærri veðrahvörfunum, ásamt því sem hitahvörf eru algeng nærri jörðu. Hitahvörf eru sjaldgæf milli veðrahvarfa og miðju veðrahvolfsins, en algeng í neðri hluta þess. Einnig má sjá að árstíðasveiflur eru ólíkar á mismunandi þrýstingsbilum. Þannig eru hitahvörf við yfirborð algengust að vetrarlagi en hitahvörf í fjallahæð algengari á sumrin heldur en á veturna. Vindátt snýst að meðaltali réttsælis þegar farið er upp í gegnum hitahvarf, á það bæði við um hitahvörf niðri við jörð og þau ofar liggja. Skoðun á einstökum tilvikum sýnir að hitahvörf sem hvorki eru veðrahvörf né niðri við yfirborð jarðar tengjast ýmist víðfeðmu niðurstreymi, aðstreymi ólíkra loftmassa, eða áhrifum Grænlands á loftstrauma.Upper air observations measured with radiosonde on weather balloons are performed above Keflavík and Egilsstaðir airports in Iceland. Measurements of temperature with pressure from the radiosonde data can be used to distinguish temperature inversions in the atmosphere. These results can then be used to find the frequency of temperature inversions over the two airports, up to the limitations of the datasets. Data for Keflavík was examined for the years 1993 to 2019, and for Egilsstaðir from 2010 to 2019. The results are presented in tables with number of inversions of different strengths and altitude. Figures showing the frequency of temperature inversions with altitude over the time period as well as their average over a year. Additionally the difference in wind strength and wind direction at upper and lower limits of inversion measurements are shown graphically. The main results show that temperature inversions are most frequent close to the tropopause, as well as being frequent in close proximity to the surface. Inversions are rare between the tropopause and mid troposphere, but common in the lower reaches. Inversions in close proximity to the surface are most common in winter, while inversions in altitude ranges of Icelandic mountains are more common in summer than in winter. Wind directions usually turn clockwise when moving up through an inversion, both for inversions close to the surface and those above. Examination of individual cases shows that inversions that are neither due to the tropopause nor by the earth's surface are related to extensive subsidence, advection, or Greenland's effects on air currents