Samorząd w systemie politycznym Polski

One of the greatest achievements in the process of political transformation in Poland involves the broad decentralization of the public authorities, where a larger number of independent entities with public competences exist alongside a single center. Decentralization is embodied by self-government, which has therefore become an important element of the democratic regime co-creating a network of links related to the distribution of power, property and resources across society. Undoubtedly, self-government which works in favor of citizens’ groups being organized as corporations contributes to the increased efficiency of public authorities in the territorial and special dimension. Based on this, self-government should be understood not as a unidimensional entity involved only in territorial relations. There is also special self-government, established according to different criteria, which plays an important role in the system of the representation of the interests of defined circles. It is divided into professional self-government and, first and foremost, business self-government. Importantly, self-governments should be approached from a slightly different angle – not only in the administrative and institutional context, but also from the point of view of the realization of the interests of organized social groups, that is in terms of governance, which can improve the functioning of local authorities, for instance as concerns the emergence of metropolitan areas. The harmonious development of all forms of self-government, irrespective of the type of bonds connecting its members, as well as the consolidation of participatory processes, is one of the prerequisites for a stable democratic regime.Jednym z największych osiągnięć procesu transformacji ustrojowej w Polsce jest szeroka decentralizacja sfery władztwa publicznego rozumiana jako system, w którym istnieje większa liczba samodzielnych ośrodków dysponujących kompetencjami publicznoprawnymi przy jednym centralnym. Będący egzemplifikacją decentralizacji samorząd stał się zatem ważnym elementem demokratycznego systemu politycznego, współtworząc sieć powiązań odnoszących się do podziału władzy, majątku i zasobów w społeczeństwie. Nie ulega wątpliwości, że działając na rzecz zorganizowanych korporacyjnie grup obywateli samorząd przyczynia się do podniesienia efektywności funkcjonowania władzy publicznej w wymiarze terytorialnym i specjalnym. Wychodząc z tego założenia należy zauważyć, że samorząd nie jest pojęciem jednowymiarowym odnoszącym się wyłącznie do stosunków terytorialnych. Ważną rolę w systemie reprezentowania interesów określonych środowisk odgrywa także samorząd specjalny, który wyodrębnia się według innych kryteriów. W jego ramach wyróżniamy przede wszystkim samorząd zawodowy i gospodarczy. Warto również podkreślić, że samorząd należy obecnie rozpatrywać z nieco innej perspektywy, nie tylko ze względu na kontekst administracyjno-instytucjonalny, ale również z punktu widzenia realizacji interesów zorganizowanych grup społecznych, a więc w kategoriach governance, co może poprawić funkcjonowanie systemu władzy lokalnej, na przykład w kontekście kształtowania się obszarów metropolitalnych. Harmonijny rozwój wszystkich form samorządu, bez względu na charakter więzi łączących ich członków, a także wzmacnianie procesów partycypacyjnych jest zatem jednym z warunków petryfikacji demokratycznego systemu politycznego