Elementy satyry w książkach Roalda Dahla Charlie i fabryka czekolady oraz Matylda i ich tłumaczenie na język polski

Celem pracy jest analiza funkcji satyry w książkach Roalda Dahla Charlie i Fabryka Czekolady i Matylda oraz ich polskich tłumaczeniach i odnalezienie podobieństw między oryginałami i ich polskimi odpowiednikami, a także opis strategii stosowanych przez tłumaczy. Pierwszy rozdział uwzględnia humorystyczny styl pisania Dahla, intencje i narzędzia pracy satyryka, jak również obecne podejście do tłumaczenia literatury dziecięcej. Kolejny rozdział to analiza sposobu ukazania postaci, który w oryginale ma charakter karykaturalny, a zdaje się być fundamentalnym elementem satyrycznego stylu autora. Dahl krytykuje nieodpowiedzialność i okrucieństwo rodziców i nauczycieli, którzy powinny być wzorami dla innych, a także niegrzeczne zachowania dzieci. Jego wzgarda wobec pewnych cech jest podkreślona poprzez imiona bohaterów, ich mowę oraz sposób ich opisywania. Badane są różne strategie polskich tłumaczy i opisany zostaje ich wpływ na formę i znaczenie elementów satyrycznych odnalezionych w wybranych dziełach Roalda Dahla.This thesis aims at examining the use of satirical humour in Roald Dahl’s Charlie and the Chocolate Factory and Matilda and their Polish translations in order to find similarities and differences between original works and their Polish editions, as well as between the methods used by all translators. The first chapter takes into account Dahl’s humorous style, the purposes and tools of a satirist, as well as the current approach to the translation of children’s literature. The analysis concerns chiefly the presentation of characters, since caricaturing them is the main device used by Dahl to satirise certain vices. The focus is on irresponsible or cruel authority figures and ill-behaved children, whose faults are displayed through their names, speech and the way they are described. Various translation strategies come under scrutiny and their effect on the form and meaning of satire in the chosen works is determined