AMERYKAŃSKA POWIEŚĆ GANGSTERSKA W TŁUMACZENIU: OJCIEC CHRZESTNY MARIO PUZO PO POLSKU

Niniejsza praca magisterska skupia się na powieści Mario Puzo zatytułowanej The Godfather (1969) i jej polskim tłumaczeniu wydanym pod tytułem Ojciec chrzestny (1976). Głównym celem pracy jest analiza języka bohaterów powieści, pod kątem problemów z jakimi może spotkać się polski tłumacz.Praca składa się z trzech rozdziałów, wstępu i wniosków. Rozdział Pierwszy skupia się na sposobach przedstawiania mafii w powieściach gangsterskich jak i filmach. Zostaje również przybliżona postać pisarza Mario Puzo oraz jego powieść Ojciec chrzestny i adaptacje filmowe książki. Następnie rozdział omawia polskie tłumaczenie książki oraz przedstawia sylwetkę Bronisława Zielińskiego, który podjął się tłumaczenia powieści na język polski.Rozdział Drugi porusza tematykę tłumaczenia powieści kryminalnych i definiuje podstawowe terminy przydatne w analizie porównawczej wersji oryginalnej jak i tłumaczenia. Przedstawione zostają takie pojęcia jak: teoria polisystemu Itamara Evan-Zohara, normy w przekładzie, socjolingwistyka, analiza dyskursu i rejestru oraz następujące aspekty językowe: formy adresatywne, slang, przekleństwa i problemy jakie stawiają one przed tłumaczem.Rozdział Trzeci to analiza porównawcza oryginalnej wersji powieści Mario Puzo oraz polskiego tłumaczenia autorstwa Bronisława Zielińskiego, ze szczególnym uwzględnieniem rozmów między członkami mafii, a ich znajomymi.The main concern in this MA thesis is Mario Puzo’s book The Godfather (1969) and its Polish translation Ojciec chrzestny (1976). The focus is on the language used by the characters in the original and the challenges in translating it into Polish.The thesis is composed of three chapters, the introduction and conclusions. Chapter One deals with the portrayal of Mafia in gangster fiction and on the big screen. It also concentrates on Mario Puzo as a writer and his novel The Godfather, and its film adaptations. Next it describes the Polish translation of the book and introduces the figure of Bronisław Zieliński who translated The Godfather into Polish.Chapter Two deals with crime fiction as a genre in translation and defines basic terminology useful in the analysis of the original version of the book and its translation. It presents such concepts as Itamar Even-Zohar’s polysystem theory, norms in translation, sociolinguistics, discourse and register analysis, and such linguistic aspects as forms of address and social labels, slang and swearing, and problems with their translation.Chapter Three is a comparative analysis of the original version of Mario Puzo’s The Godfather and Bronisław Zieliński’s translation, with the main focus on the conversations between the Mafiosi and their relatives