Religious sources of diseases in Ayurveda.

Celem pracy jest omówienie relacji między Ajurwedą a hinduizmem na podstawie opisanych w tej tradycji medycznej nadnaturalnych czynników chorobotwórczych. Badacze spierają się, czy Ajurweda powstała jako nauka, czy wyłącznie twór religijno-magiczny. Dlatego na początku przedstawione zostały argumenty świadczące o jej naukowości, a także kontrargumenty.W szczególności analizie poddany został związek medycyny indyjskiej z charakterystycznymi dla hinduizmu istotami nadnaturalnymi - Agnim, Somą, Rudrą oraz demonami, ponieważ w Ajurwedzie istoty te często występują w kontekście choroby.Poruszona została także kwestia religijnej moralności, a tym samym wpływu ludzkich czynów oraz nieczystości rytualnej na zdrowie.Podstawowe pytanie, które zostało zadane w pracy brzmi: czy Ajurwedę można określić jako wyłącznie naukową, wyłącznie religijno-magiczną, czy dualistyczną.Do rozwiązania podanego problemu posłużono się głównie analizą opracowań dwóch ważnych dla Ajurwedy kompendiów: Suśrutasanhity i Ćarakasanhity, oraz innych tekstów opisujących obecność motywów religijnych w Ajurwedzie. Analiza wybranych idei hinduizmu w związku z Ajurwedą wykazała, że dualizm, charakterystyczny dla kultury Indii, obecny jest także w Ajurwedzie. Ustalono także, że nawiązania religijne nie ukazują jedynie myślenia magicznego, ale częściowo niosą ze sobą treści naukowe, które mogły dać podstawę rozwojowi zaawansowanej nauki medycznej.The paper discusses the relationship between Hinduism and Ayurveda based on supernatural pathogenicity described in this medical tradition.The researchers argue if Ayurveda was established as a science or as a religious and magical creation. Therefore, at the beginning the paper presents arguments for the scientific character and the counterarguments.In particular, the paper analyzes the connection between the Indian medicine and supernatural creatures that are strongly connected to Hinduism - Agni, Soma, Rudra and demons, as these beings often occur in the context of disease.Also, the religious morality, and thus the influence of human actions and ritual impurity on health, have been described.The basic question that was asked in the work is whether Ayurveda can be described as purely scientific, religious-magical or dualistic.To solve the given problem mainly analysis of the two important for Ayurveda compendia, Sushruta Samhita and Charaka Samhita, were used. The paper also refers to other texts that are describing the presence of religious themes in Ayurveda.Analysis of selected ideas of Hinduism in connection with Ayurveda prove that dualism, which is characteristic of Indian culture, is present in Ayurveda. It is also concluded that the religious content does not show only magical thinking, but partly carries scientific content that could have given a base for development of advanced medical science