From centralism to federalism: the Spanish state of autonomies

Państwo regionalne jest typem pośrednim między federacją a państwem unitarnym. Zastosowane w nim rozwiązania zawierają metody obu tych systemów. W 1978 r. Hiszpania z kraju skrajnie centralistycznego za czasów reżimu gen. Franco stała się zdecentralizowanym państwem regionalnym opartym na autonomii nadanej jego jednostkom. Już w trakcie tworzenia nowego systemu pojawiały się przesłanki przyszłych trudności. Najważniejszą z nich były rozbieżności pomiędzy dążeniami poszczególnych regionów. Niektóre z nich domagały się stanowczo nadania szerokiej autonomii, dla innych zaś idea ta była niespodziewana. Ostatecznie uformowano wspólnoty autonomiczne i od tamtej pory nawet te z nich, które na początku nie były zadowolone z takiego rozwoju wypadków, zdążyły się oswoić z systemem autonomii. To hiszpańskie państwo autonomii jest obecnie w głębokim kryzysie. Dla niektórych regionów, zwłaszcza Kraju Basków i Katalonii, obecny system stał się niezadowalający, a nadany poziom autonomii – niewystarczający. Rozrywane przez wewnętrzne nacjonalizmy państwo autonomii stoi na krawędzi rozpadu. Reakcje różnych środowisk politycznych są odmienne. Mało kto jednak myśli w Hiszpanii o realnej reformie modelu państwa, która mogłaby zaradzić nawarstwiającym się utrudnieniom systemowym i ustrojowym. Hasło federalizm jako potencjalne rozwiązanie tych problemów pojawiło się w debacie publicznej zaledwie kilka lat temu i jak dotąd zyskało jedynie wąskie grono zwolenników. Opracowali oni jednak spójną propozycję reform konstytucyjnych, które przekształciłyby Hiszpanię w federację. Federalistom brak jednak poparcia w społeczeństwie, a jedyna z głównych partii politycznych opowiadająca się za federalizmem prawdopodobnie nie będzie rządzić w najbliższych latach. Perspektywa federalnej Hiszpanii jest więc wciąż jeszcze bardzo odległa.A regional state is an intermediate type between a federation and a unitary state. The solutions it applies consist of the methods of both of those systems. In 1978, after being a fully centralistic state of Gen. Franco’s regime, Spain became a decentralized regional state based on the autonomy devolved to its subunits. The creation of the new system itself already disclosed conditions of the future complications. The most important of these difficulties were the discrepancies between the ambitions of particular regions. Some of them were firmly demanding a wide autonomy, while for the others the idea of an autonomy was unexpected. Eventually, the autonomous communities were formed; since that moment even the initially sceptical ones have managed to familiarize with the autonomous system.The Spanish state of autonomies is in a grave crisis at present. For some regions, especially for Basque Country and Catalonia, the current system has become unsatisfactory and the level of autonomy insufficient. Torn by the internal nationalisms, the state of autonomies is on the verge of decay. The reactions of various political circles are different. There are few of those in Spain who are actually considering a reform of the state model, which could remedy the accumulating system’s difficulties.The concept of federalism, as a potential solution for those problems which surged in the public debate merely a few years ago, has gained only a limited circle of supporters since. However, these have worked out a coherent constitutional reform draft which would reorganize Spain into a federation. The federalists lack support in the Spanish society and the only significant political party which declares itself in favour of federalism is not very likely to govern in the near future. The federal Spain remains still a very distant perspective