Sociocultural aspects of translation: the postcolonial perspective. An analysis of Spanish and English translations of the novel

Niniejsza praca magisterska poświęcona jest socjokulturowym aspektom przekładu postkolonialnego. Rozprawa pokazuje przede wszystkim, w jaki sposób przekład może wpływać na system socjokulturowy oraz, z drugiej strony, w jaki sposób elementy tego systemu (a więc uwarunkowania ideologiczne, normy społeczne, międzykulturowe stosunki dominacji i zależności) ograniczają sam przekład. W pierwszym rozdziale dokonano przeglądu propozycji teoretycznych zorientowanych na socjokulturowy wymiar przekładu. Drugi rozdział poświęcony jest zdefiniowaniu najważniejszych pojęć związanych z badaniami postkolonialnymi, a także określeniu roli przekładu w kontekście kolonialnym i postkolonialnym. W rozdziale tym zaprezentowane są również hipotezy badawcze dotyczące wpływu postkolonialnych międzykulturowych stosunków dominacji i zależności na dziedzinę tłumaczeń literackich. Trzeci rozdział ma charakter praktyczny: na podstawie analizy tłumaczeń powieści O Vendedor de Passados J. E. Agualusy na języki hiszpański i angielski wykazano wpływ uwarunkowań socjokulturowych na ostateczny kształt tych przekładów. Szczególną uwagę zwrócono na strategie tłumaczenia elementów kulturowych, bowiem to ten obszar jest szczególnie podatny na manipulacje natury ideologicznej. Dzięki zastosowaniu odpowiedniej metody statystycznej, dokonana została również weryfikacja hipotez badawczych przedstawionych w rozdziale II.The thesis presents the subject of sociocultural aspects of postcolonial translation. The major interest of the paper lies in pointing the mutual influences between translation and the sociocultural system (ideological constraints, social norms, intercultural power relations, etc.), especially in regard to the postcolonial context. The first chapter presents the theoretical background of socioculturally-oriented translation studies. The second chapter introduces the main concepts of the postcolonial theory; it also discusses the role of translation in the colonial and postcolonial contexts. Next, it formulates theoretical hypothesis on how the postcolonial intercultural power relations determine the literary translation. The third chapter is a practical case study of Spanish and English translations of the novel "O Vendedor de Passados" by J.E. Agualusa. Its aim is to define the sociocultural constraints that restrict these particular translations, as well as to verify the hypothesis presented in the second chapter. Since this area seems to be the most susceptible to ideological manipulations, a special attention is paid to the translation strategies of culture-specific items.La presente memoria de licenciatura aborda el tema de la dimensión sociocultural de la traducción poscolonial. El objetivo del estudio consiste en señalar de qué manera la traducción influye en el sistema sociocultural y, por otro lado, de qué manera los elementos de este sistema (restricciones ideológicas, normas sociales, relaciones de poder interculturales, etc.) restringen la traducción. El primer capítulo proporciona un resumen de las propuestas teóricas que recalcan el carácter sociocultural de la traducción. En el segundo capítulo se discuten las nociones del colonialismo, poscolonialismo y teoría poscolonial; en seguida se indica el papel de la traducción en el contexto colonial y poscolonial. Asimismo, se formulan hipótesis sobre la influencia de las relaciones de poder interculturales propias del contexto poscolonial en la traducción literaria. El tercer capítulo ofrece una aproximación práctica al tema abordado: a través de un análisis de las traducciones al español e inglés de la novela "O Vendedor de Passados" de J. E. Agualusa, se señala la influencia de ciertos condicionantes socioculturales en estas traducciones. Se pone una atención especial en las estrategias de traducción de los elementos culturales específicos, ya que esta área es la más susceptible de manipulaciones de índole ideológica. A partir de un método estadístico se verifica también si en este caso concreto se confirman las hipótesis sobre el carácter de la traducción poscolonial formuladas en el capítulo II