Judicial reinstatement

Niniejsze opracowanie dotyczy tematyki pracowniczego roszczenia o przywrócenie do pracy wprowadzonego poprzez przepisy artykułów 45 §1 oraz 56 §1 Kodeksu pracy. Kodeks ten w swoich przepisach rozróżnia dwie sytuacje, których dotyczyć będzie temat niniejszego opracowania. Pierwszą z nich jest nieuzasadnione lub niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę. Natomiast drugą stanowi niezgodne z prawem rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia. W oparciu o ten podział utworzone zostały, w Kodeksie pracy, dwa wydzielone rozdziały przedstawiające uprawnienia pracownika, który znalazł się w jednej z wymienionych sytuacji. Wiele rozwiązań jest podobnych dla obydwu trybów, niemniej odnaleźć można również i różnice, które postaram się wyraźnie zaznaczyć podczas analizy poszczególnych zagadnień. Skorzystanie przez pracownika z przysługujących mu uprawnień, poprzez złożenie w sądzie pisma procesowego, wszczyna tzw. następczą kontrolę zasadności wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę, która charakteryzuje się pewną specyfiką. Kontrola ta sprawowana jest przez zewnętrzny organ rozstrzygający spór ze stosunku pracy tj. sąd powszechny. Tematyka niniejszej pracy została zawężona do sądowej drogi ochrony stosunku pracy. Wyszłam z założenia, iż poza możliwością sądowego wznowienia stosunku pracy, która jest rozwiązaniem niejako narzuconym pracodawcy przez organ zewnętrzny, istnieje jeszcze możliwość dobrowolnego przywrócenia do pracy pracownika, która następuje przez ponowne oświadczenie woli pracodawcy o cofnięciu wcześniejszego oświadczenia i ponownym nawiązaniu stosunku łączącego dotychczas strony. Pierwszy rozdział niniejszego opracowania zawiera informacje wstępne, potrzebne do odpowiedniego wprowadzenia w tematykę pracy oraz rys historyczny omawianej konstrukcji prawnej – jej ewolucję w porządku prawnym przedkodeksowym, jak i kodeksowym, z uwzględnieniem wprowadzanych systematycznie nowelizacji. Drugi, najobszerniejszy rozdział pracy, skupia się na dogłębnej analizie konstrukcji prawnej roszczenia o przywrócenie do pracy. Przedstawiając poszczególne zagadnienia, które są elementami składowymi roszczenia głównego, staram się zestawić różne poglądy doktryny, które im towarzyszą. Na tą część opracowania składają się zagadnienia takie jak: zakres podmiotowy zagadnienia, obowiązująca konstrukcja ochrony stosunku pracy, rodzaje roszczeń przysługujących pracownikowi w wyniku zwolnienia, przesłanki uzasadniające wystąpienie z roszczeniem, niemożność lub niecelowość przywrócenia do pracy, zakres stosowania artykułu 8 Kodeksu pracy, charakter prawny orzeczenia o przywróceniu do pracy, wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, pojęcie gotowości do pracy oraz sposób zaliczania okresu pozostawania bez pracy do stażu pracy. Trzeci rozdział pracy stanowi podsumowanie zaprezentowanych wcześniej przemyśleń i poglądów oraz wskazanie propozycji zmian obowiązujących przepisów obecnych wśród przedstawicieli doktryny.This study relates to the subject of employee’s claim for reinstatement introduced by the provisions of articles 45 § 1 and 56 § 1 of the Labour Code. This Code in its legislation distinguishes between two situations, which will be covered by the subject of this study. The first is an unreasonable or unlawful termination of employment made by an employer. The other is a termination of employment contract made by an employer without notice. Based on this classification, there are two separate chapters etsablished in the Labour Code which regarding rights of a worker who finds himself in one of these situations. Many of the solutions are similar for both modes, but you can also find some differences, which I indicate in the analysis of particular issues. The exercise of employee’s rights by filing in court pleading launches so-called subsequent examination of the merits of termination of the employment, which is characterized by a certain specificity. This control is exercised by an external dispute settlement authority, which is a court of law. The subject of this paper is restricted to the judicial path of employment protection. I went with the assumption that beyond the possibility of a court to resume employment relationship, which is a solution somehow imposed on the employer by an external body, there is still the possibility of voluntary reinstatement of the employee, which follows the re-statement of the employer to revoke the earlier statement and re-established the relationship between the parties so far. The first chapter of this dissertation contains preliminary information needed to properly implement the theme of work and a historical background of a discussed legal structure - its evolution taking into account the amendments made systematically. The second chapter, which is the most extensive one, focuses on in-depth analysis of the legal structure of a claim for reinstatement. Presenting the various issues that are components of the main claim, I try to compare different views of doctrine that accompany them. This part of the study consists of issues such as a scope of the personal issues, a frame of employment protection, types of claims of employee as a result of the firing, conditions justifying a claim, an inability or a futility of reinstatement, a scope of an article 8 of the Labour Code, a legal nature of a judgment of reinstatement, a remuneration for duration of unemployment, a concept of willingness to work and a manner of assigning the period of unemployment to a general period of employment. The third chapter provides a summary of presented earlier thoughts and ideas and indication of proposed changes of discussed provisions of representatives of the doctrine