Psychological gender differences in autonomy, coping with stress and self-efficacy. Neurobiological approach

Przedmiot: Niniejsza praca dotyczy problemu różnic płci psychologicznych w trzech obszarach decydujących o poziomie adaptacji: autonomii, radzenia sobie ze stresem i poczucia własnej skuteczności. Rozważania te, zarówno w teoretycznym jak i praktycznym wymiarze, są prowadzone według neurobiologicznego podejścia wobec wzorców odnoszących się do pojęć płci i ról płciowych.Tło teoretyczne: Współczesne badania dowodzą istnienia różnic płciowych w zakresie autonomii, radzenia sobie ze stresem i poczucia własnej skuteczności, jak również różnych wzorców reagowania pomiędzy różnymi płciami psychologicznymi. Z neurobiologicznego punktu widzenia większość tych różnic jest zdeterminowana przez odmienną strukturę i neurochemię kobiecego i męskiego mózgu. Jednak ta biologiczna konstrukcja jest nieustannie regulowana przez wpływy społeczne, zwłaszcza we wczesnych okresach życia.Cel: Głównym celem pracy jest sprawdzenie czy płeć psychologiczna i proporcje w zakresie męskości i kobiecości różnicują poziom komponentów autonomii, preferencje dla stylów i strategii radzenia sobie ze stresem oraz stopień poczucia własnej skuteczności. Związki te są istotne dla zrozumienia i wyjaśnienia korzyści i deficytów przystosowawczych związanych z płcią i rolami płciowymi oraz ich wpływu na podatność na niektóre zaburzenia psychiczne typowe dla mężczyzn lub kobiet.Materiał i metody: W badaniu wzięła udział względnie reprezentatywna grupa 200 studentów różnych kierunków, o równych proporcjach kobiet i mężczyzn. Dane zebrano przy użyciu czterech kwestionariuszy w polskich wersjach adaptacyjnych: Inwentarz do Oceny Płci Psychologicznej (IPP), Skalę Autonomii-Przynależności (ACS-30), Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS), Inwentarz Mini-COPE oraz Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES).Wyniki: Rezultaty przeprowadzonego badania potwierdziły wszystkie postawione hipotezy. Rodzaj płci psychologiczna różnicuje wyniki w każdym z analizowanych aspektów. Osoby męskie odznaczają się większą samoświadomością i zdolnością do radzenia sobie w nowych sytuacjach niż osoby kobiece, zaś osoby kobiece cechuje wyższa wrażliwością na innych ludzi niż osoby męskie. Jednostki androgyniczne uzyskują wysokie wyniki we wszystkich skalach autonomii, w przeciwieństwie do osób nieokreślonych seksualnie, które nisko wypadają w każdej z nich. Pod względem radzenia sobie ze stresem osoby męskie są bardziej zadaniowo zorientowane i preferują strategie skoncentrowane na problemie niż osoby kobiece. Osoby kobiece, w porównaniu z męskimi, pod wpływem stresu poszukują wsparcia społecznego, są bardziej zorientowane na emocje i unikanie oraz wykazują większą bezradność. Jednostki androgyniczne osiągają wysokie rezultaty w większości konstruktywnych rodzajów radzenia sobie, a niskie w większości niekonstruktywnych, natomiast jednostki nieokreślone wykazują odwrotne proporcje wyników. Osoby męskie i androgyniczne mają większe poczucie własnej skuteczności niż osoby nieokreślone i kobiece.Wnioski: O poziomie przystosowania decydują przede wszystkim męskie cechy i zachowania, charakterystyczne dla osób androgynicznych i męskich. Pozytywne kobiece cechy i zachowania pełnią drugorzędną rolę, podnosząc i uzupełniając podstawowy poziom adaptacji, dlatego osoby androgyniczne okazują się najbardziej przystosowane. Wyjaśnieniem tego może być fakt, że w społeczeństwach rządzonych głównie przez mężczyzn i zdominowanych przez męskie standardy, cechy męskie wydają się bardziej pożądane i adaptacyjne. Ponadto, płeć psychologiczna okazuje się mieć większy wpływ na analizowane aspekty niż płeć biologiczna czy typowe role płciowe, co może wynikać z procesu unifikacji i mieszania się tradycyjnych wzorców płci. Wnioski te rzucają nowe światło na zaburzenia psychiczne typowe dla mężczyzn lub kobiet, a także mogą okazać się przydatne w pomocy psychologicznej osobom z deficytami przystosowania. Jednak aby rozstrzygnąć zasadność postawionych wniosków niezbędne są dalsze badania.Subject: The present study deals with the problem of psychological gender differences in three areas of human adaptation: autonomy, coping with stress and self-efficacy.These considerations, both in theoretical and practical dimension, are considered from neurobiological perspective on sex- and gender-related patterns.Background: The contemporary research prove the sexual disproportions in respect of autonomy, coping with stress and self-efficacy as well as different responsiveness patterns between psychological genders. From neurobiological point of view, most of these dissimilarities are determined by different cerebral structure and neurochemistry in men and women. This biological construction, however, is moderated by continuous social influences, especially during early periods of life.Purpose: The main aim of the study is to examine whether psychological gender and proportions of masculinity and femininity differentiate the level of autonomy components, preference for stress-coping styles and strategies, and degree of generalized self-efficacy. These relationships are important to understand and explain gender-related adjustment ad-vantages and deficits as well as their implications for susceptibility to some gender-specific mental disorders.Methods: The participants of the study was a relatively representative group of 200 students of diverse courses, with equal proportions of men and women. Te data was collect through four questionnaires in polish versions: Psychological Gender Evaluation Inventory (IPP), Autonomy-Connectedness Scale (ACS-30), Coping Inventory for Stressful Situations (CISS), Mini-COPE Inventory and Generalized Self-Efficacy Scale (GSES).Results: Results of the study confirmed all derived hypothesis. Psychological gender turned out to differentiate the results in each aspect of adaptation. Generally, masculine individuals present larger self-awareness and capacity for managing new situations than feminine ones, while feminine persons show higher sensitivity to others than masculine ones. Androgynous subjects have high results in each autonomy scale, and undifferentiated ones, in contrast, score low in each of them. In terms of coping with stress masculine persons are more task-oriented, and prefer more problem-focused strategies, than feminine ones. Feminine subjects, compared to masculine, exhibit higher support seeking under stress, are more emotion- and avoidance-oriented, and helpless in the face of stress. Androgynous persons score high in most of constructive types of coping and low in unconstructive ones, whereas undifferentiated persons display inverse proportions. Masculine and androgynous individuals possess higher generalized self-awareness than undifferentiated and feminine subjects.Conclusions: The level of adaptation seems to be mainly determined by masculine attributes and behaviors, characteristic for androgynous and masculine individuals. Positive feminine attributes and behaviors tend to play secondary role by increasing and completing the basic level of adaptation capabilities, thus androgynous individuals exhibit the most adjusted composition of features. The explanation for this may be the fact that in societies managed mainly by men and dominated by male standards, masculine patterns tend to be more advisable and adaptive. Moreover, psychological gender turn out to affect analysed aspects than more sex, what may have its basis in the process of unification and mixing of traditional gender roles related with sex, what results in increasing importance of masculinity and femininity patterns. These conclusions may give some new light on gender-specific mental disorders as well as have some implications for psychological support for individuals with adaptation deficits. However, further investigations are needed to settle whether present results and inferences are justified