EKWIWALENCJA POMIĘDZY ANGIELSKIMI I POLSKIMI WYRAZAMI ZŁOŻONYMI NA PODSTAWIE POWIEŚCI HOBBIT J.R.R. TOLKIENA I JEJ POLSKICH TŁUMACZEŃ

Celem niniejszej pracy była analiza materiału językowego uzyskanego z powieści „Hobbit” Tolkiena w poszukiwaniu ekwiwalencji językowej między angielskimi i polskimi wyrazami złożonymi. Do grupy, która została poddana analizie, wybrano wszystkie złożenia znalezione w książce o strukturze innej niż rzeczownik + rzeczownik, oraz proporcjonalną liczbę wyrazów składających się z dwóch rzeczowników utworzonych przez autora w celu kreacji świata przedstawionego. Przedmiotem badania była struktura tych wyrazów oraz sposoby w jakie zostały one przetłumaczone na język polski.W rozdziale pierwszym opisana została literatura, z której pochodzi omawiane słownictwo. Fantasy zostaje w nim zdefiniowana jako gatunek literacki, przedstawiona zostaje jej charakterystyka i systematyka. Rys historyczny umiejscawia powieść Tolkiena wśród innych reprezentantów tego gatunku.Rozdział drugi przybliża omawiane słownictwo. Podjęto w nim próbę zdefiniowania wyrazów złożonych na podstawie rozważań teoretycznych lingwistów zajmujących się tym zagadnieniem. Przedstawione tu kryteria pomagają odróżnić wyrazy złożone od innych struktur, a typologia słownictwa tego typu ukazuje różnorodność i złożoność jego struktur.Tematem rozdziału trzeciego jest translacja. Także w tym przypadku rozważania rozpoczynają się od zdefiniowania ich tematu oraz przedstawienia poglądów na translację z różnych perspektyw. Następnie omówione zostają poszczególne aspekty procesu i efektu translacji ze szczególnym uwzględnieniem kwestii ekwiwalencji językowej jako głównego przedmiotu zainteresowania niniejszej pracy.W rozdziale czwartym zebrany materiał językowy zostaje poddany analizie. Grupa testowa zostaje podzielona na podgrupy według struktury wykazywanej przez poszczególne słowa. W dalszej kolejności złożenia angielskie zostają porównane z ich polskimi tłumaczeniami oraz zaprezentowane zostają wnioski wypływające z tej analizy. W końcowej części tego rozdziału zamieszczone zostały konkluzje wynikające z całości pracy.The main purpose of this dissertation was an analysis of the linguistic material obtained from The Hobbit by Tolkien in search of equivalence between English and Polish compounds. The representative group of compound lexemes consisted of all the complex formations with internal structure other than Noun+ Noun and a proportional number of complex formations composed of two Nouns that were created by the author for the purpose of the plot. The research aimed at investigating the structure of compounds in question and their equivalents found in two Polish translations.The first chapter gives an overview of the source literature. Fantasy is defined as a literary genre, its characteristics and internal divisions are presented. The overview of its history shows the role of The Hobbit in the development of this kind of literature. The second chapter concerns the vocabulary that is the main interest of this study. An attempt to define compounding and show diverse approaches to it is undertaken. Next, the criteria for discriminating compounding as a word-formation process are listed and discussed. An overview of compound’s typology aims at showing the complexity and diversity of compound’s structures.The main focus of the third chapter is translation. One more time, the area of interest is defined and shown from different perspectives in order to provide its many-sided account. Particular aspects of the process and the product of translation are discussed in detail. A great deal of attention is devoted to the notion of equivalence between source and target texts, as the main focus of this dissertation. In the fourth chapter the research on equivalence between English and Polish compounds is conducted. The sample group of compounds is divided into sub-groups according to the internal structure of its members. Next, complex lexemes are compared against their Polish translations. The presentation of data is followed by its detailed analysis both from the compoundhood and equivalence perspectives. The final part of this chapter offers answers to the questions that appeared in the introduction and throughout the dissertation