‘Nieuwbouwwoningen maken kan iedereen’

Not so very long ago, renovation or wholesale maintenance of post-war housing was not an activity you could use to distinguish yourself as an architect. After all, the task was primarily technical in nature. There was no honour to be gained as an architect unless it involved a residential building by a famous architect like Rietveld, Van Tijen or Brinkman en Van der Vlugt, or so it seemed. That situation has thoroughly changed. Nowadays there are even architecture prizes to be won for transformations of apparently generic architecture of the post-war reconstruction era. Or, as the jury of the Amsterdam Architecture Prize 2015 worded it: ‘The Klussen aan de Klarenstraat project represents the current period . . . an example for the disposition of residents, architects, corporations and financiers.’ The jury’s selection of this project sends a clear signal. The sphere of activity of architects is widening. Architects are not only working on what is new; they are also focusing on the question of how to facilitate a new use of the existing. It is this question that intrigues the Vanschagen architecture firm. With the existing city as its most important field of work, this office has developed into one of the specialists in the field of repurposing. The project ‘Klussen aan de Klarenstraat’ – which you might translate as ‘Doing up Klarenstraat’ – demonstrates that it is possible to transform an unpopular building typology in a difficult location into popular. Reason enough to speak to them about what the architect’s role is (or could be) when considering radical forms of reuse for existing structures.Nog niet zo heel lang geleden was renovatie of grootschalig onderhoud van naoorlogse woongebouwen geen activiteit waarmee je je als architect kon onderscheiden. De opgave was immers vooral technisch van aard. Alleen als het een woongebouw van een beroemde architect als Rietveld, Van Tijen of Brinkman en Van der Vlugt betrof was er als architect nog enige eer te behalen, zo leek het. Die situatie is grondig gewijzigd. Tegenwoordig blijken er zelfs architectuurprijzen te winnen met transformaties van ogenschijnlijk generieke wederopbouwarchitectuur. Of zoals de jury van de Amsterdamse Architectuurprijs 2015 het verwoordde: ‘Klussen aan de Klarenstraat is een project van deze tijd (…) een voorbeeld voor de opstelling van bewoners, architecten, corporaties en financiers.’ Met de keuze voor dit project geeft de jury een duidelijk signaal af. Het werkveld van architecten verbreedt zich. Architecten houden zich niet alleen bezig met wat nieuw is; ze richten zich ook op de vraag hoe een nieuw gebruik van het bestaande mogelijk te maken. Juist die vraag intrigeert architectenbureau VanSchagen. Met de bestaande stad als zijn belangrijkste werkveld heeft dit bureau zich ontwikkeld tot een van de specialisten op het gebied van hergebruik. Het project ‘Klussen aan de Klarenstraat’ toont aan dat het mogelijk is een impopulair gebouwtype op een moeilijke locatie te realiseren. Reden genoeg om met hen te spreken over wat de rol van de architect is (of zou kunnen zijn) bij het nadenken over radicale vormen van hergebruik van bestaande structuren