Past landscapes in the context of spatial data. Cutting-edge technology and interpretative potential of archaeology for selected areas of Pomerania

Wydział HistorycznyZasadniczym celem pracy jest identyfikacja relacji zachodzących pomiędzy aplikacją zaawansowanych technologii w archeologii a możliwościami interpretacyjnymi dziedziny. Zostaje on osiągnięty poprzez rozpoznanie konsekwencji, jakie dla niejednorodnych studiów nad przeszłymi krajobrazami niesie wykorzystanie danych przestrzennych pozyskanych metodą lotniczego skanowania laserowego i przetworzonych oraz analizowanych w środowisku systemów informacji przestrzennej. Identyfikacja zostaje przeprowadzona w obrębie czterech poziomów wzajemnego oddziaływania technologii oraz możliwości interpretacyjnych. Dla potrzeb niniejszej pracy, wybrane obszary Pomorza: zalesione okolice Polanowa (powiat koszaliński) oraz Starego Krakowa, a także Wrześnicy i Sławska (powiat sławieński) stanowiły poligony doświadczalne aplikacji metody skanowania w badaniach nad wycinkiem współczesnej rzeczywistości, jakim są przeszłe krajobrazy. Wyniki dociekań ukazują, że zastosowanie ALS-u w studiach archeologicznych Pomorza umożliwiło zarówno uzyskanie danych nowego typu i jakości, odnoszących się do współcześnie konstruowanych znaczeń przeszłej rzeczywistości, doprowadzając tym samym do zmian w rozumieniu przeszłości, jak i wymusiło refleksję nad istotą badań, ich procedurą oraz dekonstrukcją takich kategorii, jak źródło archeologiczne oraz narracja.The main aim of the thesis was to identify the relation between application of cutting-edge technology in archaeological research and the interpretative potential of this field of humanities. It was reached due to recognition of consequences which were brought by the use of spatial data (generated by Airborne Laser Scanning and thereafter processed and analysed with Geographic Information Systems). The identification was carried out within the bounds of four levels of interaction of technology and interpretative potential of archaeology. For the purposes of the thesis selected areas of Pomerania: forested vicinities of Polanów (county Koszalin), Stary Kraków, as well as Wrześnica and Sławsko (county Sławno) were used as testing grounds for the application of Airborne Laser Scanning in studies on the past landscapes, which are a particular aspect of present reality. Results revealed that the use of the method in archaeological research on Pomerania led to an acquisition of data of a new kind and quality, referred to a contemporarily constructed meanings of the past. In consequence major changes in understanding of the past were caused. It provoked also a significant deliberation on the essence of archaeological studies and their procedure, and forced the deconstruction of such categories as archaeological source and narration