Ciągle niewygodna klasa. Środkowoeuropejscy post-chłopi w kraju i za granicą w dobie neoliberalizmu

Artykuł oparty jest na posiadanej przez autora pogłębionej wiedzy dotyczącej wschodnioeuropejskiego życia wiejskiego w ostatnich czterech dekadach. Przed socjalizmem, a także w jego trakcie i po nim mieszkańców wsi („chłopi”) zawsze włączano w obręb szerszych struktur, stanowiąc wyzwanie dla klasycznych teorii z zakresu nauk społecznych. Podstawę ich odrębności stanowi większa zdolność do samoreprodukcji „poza rynkiem”, co odpowiada utrzymującemu się podziałowi na miasto i wieś oraz niesie konsekwencje dla mobilizacji politycznej. W artykule rozwinięte zostają dwuelementowe porównania: pierwsze, między kapitalistycznymi i socjalistycznymi drogami rozwoju obszarów wiejskich, oraz drugie, w obrębie tego ostatniego pomiędzy produktywną symbiozą dokonaną w socjalistycznych Węgrzech i stagnacją nieskolektywizowanej Polski. Niektóre z przeciwieństw między tymi ostatnimi utrzymały się w nowych formach w okresie członkostwa w Unii Europejskiej. Wreszcie, autor wyraża osobistą nostalgię za czasami, w których badania na wspólnotami wiejskimi stanowiły fundament etnograficznego opisu tego regionu