Keban Baraj Gölü Kerevitlerinin (Astacus Leptodactylus Esch., 1823) bazı morfolojik özelliklerinin İncelenmesi

Giriş: Dünyada, çoğu Amerika ve Avustralya kıtalarında olmak üzere 500’den fazla kerevit türü bulunmaktadır. Ülkemizde ise kerevitler sadece Astacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823) türü ile temsil edilmektedir. Kerevit (A. leptodactylus), Türkiye’nin birçok tatlı su kaynağında geniş bir dağılım gösterir. Kerevitin doğal olarak bulunduğu tatlı su kaynaklarının başında Eğirdir, Beyşehir, Akşehir, Eber, Çivril, Apolyont ve Manyas gölleri gelir. Diğer su kaynaklarına sonradan yerleşmiştir. Bu su kaynaklarından biri de Keban Baraj Gölü’dür. Populasyonların korunması ve sürdürülebilir avcılık için populasyonun büyüklüğünün yanı sıra populasyonun özelliklerinin de bilinmesi gerekir. Bu amaçla, Keban Baraj Gölü, Ağın, Keban ve Çemişgezek bölgelerinde yaşayan kerevitlerin morfometrik yapılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem: Bu çalışma, Aralık 2005 ile Kasım 2006 tarihleri arasında sürdürülmüştür. Araştırma bölgesi olarak, Keban Baraj Gölü’nün Ağın, Keban ve Çemişgezek bölgeleri seçilmiştir. Araştırmanın materyali, Keban Baraj Gölü’nde yaşayan Astacidae familyasına ait Astacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823) türüdür. Araştırmada, 12 ay içerisinde yapılan 45 avcılık denemesinde yakalanan toplam 5374 adet birey incelenmiştir. Populasyonun eşey dağılımı, boy dağılımı, ağırlık dağılımı, boy-ağırlık ilişkisi, avlanabilir boydaki kerevitlerin oranı, kabuk değiştirme özellikleri ve vücut eksiklikleri belirlenmiştir. Sonuç: Bu çalışmadaki eşey dağılımı ile ilgili bulgulara bakıldığında Keban ve Çemişgezek bölgelerinde erkek bireylerin daha dominant olduğu görülmektedir. Sadece Ağın bölgesinde dişi sayısı erkek sayısından fazla bulunmuştur. Toplam boy ortalamaları bakımından eşeyler arasında fark bulunmamıştır. Ancak, kıskaçlarının daha büyük oluşu nedeniyle erkeklerin dişilere göre önem taşıyacak derecede daha ağır oldukları belirlenmiştir. Boy-ağırlık ilişkisine bakıldığında, eşeylere göre hesaplanan regresyon denklemlerinde “b” değerinin erkek bireylerde 3’ün üzerinde, dişi bireylerde ise 3’ün altında kaldığı görülmektedir. Buna göre erkeklerde pozitif allometrik büyüme dişilerde ise negatif allometrik büyümenin olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmadaki gözlemlere göre Keban Baraj Gölü kerevitleri haziran-eylül ayları arasında kabuk değiştirmektedirler. Çalışma süresince incelenen bireylerin yaklaşık % 8’inde kıskaç eksikliği bulunmaktadır