Keban Baraj Gölü kerevit (Astacus leptodactylus, Eschscholtz, 1823) avcılığında hedef dışı ve ıskarta av oranlarının belirlenmesi

Amaç: Bu çalışma, Keban Baraj Gölü’nde yapılan kerevit avcılığında hedef dışı ve ıskarta av miktarının tespitini amaçlamaktadır. Metot: Araştırma kapsamında, bölgede yaygın olarak kullanılan “D” formlu, tek girişli, çift venterli, 5 çemberli ve germeli olarak yapılandırılmış, 36 mm göz açıklığına sahip 200 adet kerevit pinteri kullanılmıştır. Keban Baraj Gölü’nde ticari olarak kerevit avcılığı yapılan; Keban, Ağın ve Çemişgezek avlak sahalarında 2012 yılının Haziran- Ağustos ayları arasında toplam 17 avcılık operasyonu gerçekleştirilmiştir. Bölgede ticari kerevit avcılığı yapan balıkçılarla anket çalışması yapılarak, pinterler ile yakalanan hedef dışı ve ıskarta avların türleri belirlenmiştir. Sonuçlar ve Tartışma: Avcılık denemelerinde hedef tür olan Astacus leptodactylus (N= 2369) dışında, Acanthobrama marmid (N= 3846), Mastacembelus mastacembelus (N= 46), Cyprinion macrostomum (N= 42), Mystus pelusius (N= 33), Capoeta trutta (N= 14), Alburnus mossulensis (N= 13), Cyprinus carpio (N= 6), Luciobarbus mystaceus (N= 5), Carassius gibelio (N= 4), Garra rufa (N= 2), Chondrostoma regium (N= 1), Capoeta umbla (N= 1), Squalius cephalus (N= 1), ve Luciobarbus esocinus (N=1) türlerine ait bireyler yakalanmıştır. Çalışma süresince elde edilen 186 kg toplam avın, 69 kg’ını hedef av (% 37), 3 kg’ını tesadüfi av (% 1,46), 114 kg’ını ise ıskarta av (% 61,54) oluşturmaktadır. 1 kg kerevit yakalayabilmek için 1,7 kg ıskarta av yapıldığı tespit edilmiştir. Iskarta avın ağırlıkça % 86’sını Acanthobrama marmid, % 11’ini Mastacembelus mastacembelus, % 3’ünü ise diğer türler oluşturmaktadır. Iskarta av sayıca incelendiğinde Acanthobrama marmid’in bu avdaki oranı % 96’ya kadar yükselmektedir. Bu türün ıskarta av içerisindeki oranının yüksek olması canlının morfolojisiyle ilgilidir. Baş bitiminden sonra vücudundaki ani yükselti nedeniyle su içerisinde galsama ağı davranışı gösteren pinterlere kolaylıkla yakalanabilmektedir. Mastacembelus mastacembelus ise predatif amaçlı kerevitlerin bulunduğu pinterlere girmekte ve venter yapısından ötürü geri çıkamamaktadır. Iskarta ölüm oranları Acanthobrama marmid için % 14,9, diğer türlerin toplamı için ise % 3,0 olarak hesaplanmıştır