Oczekiwania na świadczenia opiekuńcze starszych mieszkańców obszaru miejskiego i wiejskiego oraz instytucji opiekuńczo-pielęgnacyjnych

Background. The objective of this study was a comparative analysis of the demand for nursing care services in elderly people living in different environments. Materials and methods. This study covered 1632 individuals of over 65 years of age, inhabitants of urban and rural areas and residents of care/nursing homes. Results. A significantly lower percentage of senior residents of rural areas were diagnosed with ischemic heart disease, circulatory failure, ulcerous disease of the stomach or duodenum, ophthalmic diseases, osteoarthritis and osteoporosis as compared to urban dwellers. In all the analysed groups respondents expressed their intention to make use of care provided mostly by their families. An expected form of provision of care services by nurses included direct local contact at the place of residence, then at the outpatient care clinic or by phone. The intention to make use of nursing care in the form of hospitalisation and provided by nursing and therapy facilities was declared especially by the participants from the rural environment. The relations between age, poststroke condition, occurrence of ulcerous disease, smoking and a lower level of functional efficiency on the one side and a greater demand for nursing care on the other side were demonstrated. Conclusions. The care provided by the family is the most preferential form in all analysed groups. Elderly people living alone, suffering from chronic diseases and with the lower level of functional efficiency expected the provision of care by nurses in their residence environment to a greater extent than other groups of patients. Inhabitants of rural areas should be more included in diagnostic activities in respect of early detection of nursing care problems. Gerontol. Pol. 2010; 18, 4: 207–214Wstęp. Celem badania była analiza porównawcza oczekiwań starszych osób zamieszkałych w różnych środowiskach na świadczenia opiekuńczo-pielęgnacyjne. Materiał i metody. Badaniem objęto 1632 osoby w wieku powyżej 65 lat, zamieszkujące obszar miejski, wiejski oraz przebywające w zakładzie opieki społecznej. Wyniki. W porównaniu z osobami zamieszkującymi w mieście, znacznie mniejszy odsetek starszych osób pochodzących ze środowiska wiejskiego miał rozpoznane: chorobę niedokrwienną serca, niewydolność serca, chorobę wrzodową żołądka czy dwunastnicy, schorzenia okulistyczne, chorobę zwyrodnieniową stawów i osteoporozę. We wszystkich analizowanych grupach respondenci wykazywali chęć skorzystania z opieki świadczonej przede wszystkim przez rodzinę. Oczekiwaną formą realizacji opieki przez pielęgniarki był: bezpośredni kontakt w miejscu zamieszkania, następnie w poradni czy przez rozmowę telefoniczną. Na uwagę zasługuje stwierdzona wśród badanych, szczególnie środowiska wiejskiego, deklarowana chęć korzystania z opieki pielęgniarskiej przez pobyt w szpitalu oraz w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym. Wykazano związek wieku, przebycia udaru mózgu, występowania choroby wrzodowej, palenia tytoniu i niższego poziomu sprawności funkcjonalnej z większymi oczekiwaniami na opiekę świadczoną przez pielęgniarki. Wnioski. Opieka świadczona przez rodzinę jest preferowana we wszystkich analizowanych grupach. Osoby starsze, samotne, ze schorzeniami przewlekłymi oraz z niższym poziomem sprawności funkcjonalnej oczekiwały w większym zakresie opieki realizowanej przez pielęgniarki w miejscu zamieszkania. Mieszkańcy obszarów wiejskich w większym stopniu powinni być objęci działaniami diagnostycznymi w zakresie wczesnego wykrywania problemów opiekuńczo-pielęgnacyjnych. Gerontol. Pol. 2010; 18, 4: 207–21