Ból ucha — objaw chorób głowy, szyi i klatki piersiowej

Ból ucha jest częstym objawem zgłaszanym przez chorych w praktyce otolaryngologicznej oraz lekarza rodzinnego. Ból ucha (otalgia) chorzy najczęściej umiejscawiają w uchu, a jego przyczyną jest podrażnienie receptorów bólowych przez proces zapalny ucha (otalgia pierwotna) lub może być przeniesiony do ucha z innych narządów głowy i szyi (otalgia wtórna). Ból pierwotny jest ostry, dobrze lokalizowany przez chorego, ograniczony do ucha i ustępuje po zaprzestaniu działania czynnika uszkadzającego. Ból wtórny jest bólem nieostrym, trudnym do zlokalizowania, jest wolniej przewodzony i wiąże się z uszkodzeniem narządów odległych od ucha. Otalgia wtórna występuje na skutek przeniesienia wrażeń bólowych z narządów głowy i szyi przez włókna czuciowe nerwów czaszkowych V, VII, IX, X oraz gałęzie splotu szyjnego C2 i C3. Do rzadszych przyczyn bólów ucha należą: nerwoból powstający w wyniku uszkodzenia włókien nerwu, ból psychogenny odczuwany wskutek wrażenia bólu bez przyczyny organicznej oraz dysestezje, które są niesprecyzowanymi dolegliwościami podobnymi do bólu ucha. Poznanie przyczyn otalgii jest bardzo użyteczne w codziennej praktyce lekarskiej ze względu na częstość występowania tego objawu oraz konieczność poszukiwania przyczyn pierwotnych wywołujących ból. Celem autorów pracy było przedstawienie schematu diagnostycznego służącego poznaniu przyczyn otalgii oraz sposobów leczenia. Forum Medycyny Rodzinnej 2011, tom 5, nr 2, 164–17