Badania typu CVOT (cardiovascular outcomes trials) w cukrzycy typu 2

Type 2 diabetes is a complex metabolic disorder associated with a high risk of cardiovascular complications. In December 2008, due to concerns about the cardiac safety of antihyperglycaemic therapies, the Food and Drug Administration (FDA) published a new guidance on special requirements for the demonstration of cardiovascular safety for these medications. In 2012, similar recommendations were made for antidiabetic drug manufacturers by the European Medicines Agency (EMA). Since then, both FDA and EMA recommendations have been applied in cardiovascular outcome trials (CVOTs) for several new antihyperglycaemic drugs. Unlike conventional trials, CVOTs are usually placebo controlled, non-inferiority trials that examine the cardiovascular safety of a drug compared to standard of care in large cohorts of patients with high cardiovascular risk or established cardiovascular disease. Patients in CVOTs are also monitored for a longer observation period than in typical randomised controlled trials to provide data on long-term cardiovascular risk. To date, nine CVOTs involving patients with type 2 diabetes have been completed, and at least 13 are still ongoing. These studies focus on a variety of antihyper­glycaemic drugs, including incretin-based agents, sodium-glucose cotransporter 2 inhibitor (SGLT-2) inhibitors, and insulin formulations. This article takes a critical look at these CVOTs and summarises the results of the completed trials.Cukrzyca typu 2 jest złożoną chorobą metaboliczną, w której stwierdza się wysokie ryzyko wystąpienia powikłań ze strony układu serco­wo-naczyniowego. W grudniu 2008 roku amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA), zaniepokojona doniesieniami o zwiększonym ryzyku sercowo-naczyniowym podczas terapii lekami przeciwcukrzycowymi, opublikowała nowe rekomendacje dotyczące konieczności wykazania bezpieczeństwa kardiologicznego takich terapii. W 2012 roku podobne wytyczne dla firm farmaceutycznych opublikowała też Europejska Agencja Leków (EMA). Rekomendacje FDA i EMA zostały zastosowane w badaniach klinicznych typu cardiovascular outcomes trial (CVOT), w których badano kilka nowych leków przeciwcukrzycowych. W odróżnieniu od klasycznych badań klinicznych CVOT są badaniami typu równoważności (non-inferiority), zwykle kontrolowanymi placebo, w których oceniane jest bezpieczeństwo kardiologiczne leku w porównaniu ze standardową terapią i uczestniczą w nich duże grupy osób z czynnikami ryzyka chorób sercowo­-naczyniowych lub współtowarzyszącą chorobą układu krążenia. Osoby uczestniczące w badaniach CVOT poddawane są też dłuższej obserwacji niż w przypadku tradycyjnych randomizowanych badań w celu oceny wpływu leku na odległe bezpieczeństwo kardiologiczne. Obecnie dostępne są wyniki 9 badań CVOT, w których uczestniczyli pacjenci z cukrzycą typu 2, trwa co najmniej kolejnych 13 badań. Są w nich oceniane różne leki przeciwcukrzycowe, między innymi leki inkretynowe, inhibitory kotransportera 2 glukozy zależnego od jonów sodowych (SGLT2) i preparaty insuliny. W niniejszym artykule dokonano przeglądu zakończonych badań CVOT oraz ich oceny