Ginekomastia — trudny problem diagnostyczny

Gynecomastia is a benign, abnormal, growth of the male breast gland which can occur unilaterally or bilaterally, resulting from a proliferation of glandular, fibrous and adipose tissue. Gynecomastia is characterised by the presence of soft, 2–4 cm in diameter, usually discusshaped enlargement of tissues under the nipple. It is estimated that this pathology occurs in 32–65% of men over the age of 17. Gynecomastia is a psychosocial problem and may lead to a perceived lowering of quality of life. The main cause of gynecomastia is a loss of equilibrium between oestrogens and androgens. Increased sensitivity for oestrogens of the breast gland, or local factors (e.g. an excessive synthesis of oestrogens in breast tissues or changes in oestrogen and androgen receptors) may cause gynecomastia. Also, prolactin, thyroxine, cortisol, human chorionic gonadotropin, leptin and receptors for human chorionic gonadotropin, prolactin and luteinizing hormone localised in tissues of the male breast may participate in the etiopathogenesis of gynecomastia. Usually three types of gynecomastia are distinguished: physiological, idiopathic and pathological gynecomastia. The latter is the consequence of relative or absolute excess of oestrogens. In this paper, frequent as well as casuistic causes of gynecomastia will be described. A diagnosis of gynecomastia is usually possible after a palpation examination. Ultrasonographic, mammographic or histopathological examinations are useful in aiding diagnosis. The five degree scale devised by Tanner and Marshall is useful in estimating disease progression. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (2): 190–201)Ginekomastia jest łagodnym, nieprawidłowym, występującym jedno lub obustronnie wzrostem objętości gruczołów piersiowych u mężczyzn, wynikającym z rozrostu tkanki gruczołowej, włóknistej i tłuszczowej. Zmiany charakteryzują się obecnością miękkiego, zwykle dyskoidalnego powiększenia tkanek o średnicy 2–4 cm, zlokalizowanego pod brodawką sutkową. Szacuje się, że występuje u 32–65% mężczyzn powyżej 17. roku życia. Ginekomastia stanowi problem psychospołeczny i prowadzi do pogorszenia jakości życia mężczyzn. Główną przyczyną ginekomastii są zaburzenia równowagi pomiędzy estrogenami a androgenami. Do jej rozwoju może prowadzić również zwiększona wrażliwość tkanki gruczołu piersiowego na estrogeny i/lub czynniki miejscowe (takie jak np. nadmierna produkcja estrogenów w tkankach gruczołu piersiowego, a także zmiany dotyczące receptorów dla estrogenów i androgenów). Również prolaktyna, tyroksyna, kortyzol, ludzka gonadotropina kosmówkowa, leptyna oraz receptory dla b-hCG, prolaktyny i luteotropiny zlokalizowane w tkance męskich gruczołów sutkowych mogą brać udział w rozwoju ginekomastii. Wyróżnia się ginekomastię fizjologiczną, idiopatyczną i patologiczną, będącą wynikiem bezwzględnego lub względnego nadmiaru estrogenów. W pracy opisano zarówno częste, jak i kazuistyczne przyczyny ginekomastii. Rozpoznanie stawiane jest zwykle na podstawie badania palpacyjnego. W diagnostyce wykorzystywane są techniki obrazowe, takie jak ultrasonografia czy mammografia lub badanie histopatologiczne. W ocenie zaawansowania ginekomastii przydatna jest 5-stopniowa skala Tannera i Marshalla. (Endokrynol Pol 2011; 62 (2): 190–201