İşlevsel değişim sürecinde Çakırgöl çevresinde yaylalar ve yaylacılık

Yayla is a temporary settlement in high altitudes throughout Turkey. Appropriateness of natural conditions has facilitated development of yayla activities in coastal mountains of the Eastern Blacksea region. The research area of this study, surrounding of Çakırgöl which is located on Kalkanlı Mountains has been used as an area for yayla activities based on animal breeding for a long time. However, the process of change and transformation in recent years has also affected the conventional yayla activities. Accordingly, it has been observed that touristic functions have begun to develop. This mountainous area, at the altitude of 2200-3000 meters, has the potential opportunities for both summer and winter tourism. On the other hand, in the areas used in summer, recreational activities such as picnic, camping, and jogging are daily carried out. Moreover, some attempts are being made to develop winter tourism in the area. However, a plan which would cover local population, local economy, and natural/cultural environmental features should be prepared. Because the aim should be to integrate local economy with tourism activities. Otherwise, transforming power of tourism would adversely affect the rural activities in the region and natural/cultural environmental deformations would be unavoidable.In the current study, the Yaylas near Çakırgöl and yayla activities in the course of functional changes were dealt with. The purpose of the study is to explore the characteristics of the yayla activities with its causes and effects. In order to reach this purpose, excursion and observation method was used. The major findings of the study are that the traditional yayla activities have been rapidly losing importance, stock breeding-oriented economy has been put aside, and recreative yayla activities have been developing. In addition, the negative outcomes of the increasing pressure of tourism were observed in the area.  Yayla, Türkiye’nin yüksek alanlarındaki geçici bir yerleşmedir. Doğal ortam koşullarının elverişli olması, Doğu Karadeniz kıyı dağlarında yaylacılık faaliyetinin gelişmesine zemin hazırlamıştır. Çalışmaya konu olan, Kalkanlı Dağları üzerindeki, Çakırgöl çevresi de uzun zamandan beri hayvancılık ekonomisine dayalı yaylacılık sahası olarak kullanılmaktadır. Ancak son yıllarda yaşanan değişim/dönüşüm süreci, geleneksel yaylacılığı da etkilemiştir. Buna bağlı olarak turistik işlevlerin gelişmeye başladığı gözlemlenmektedir. Yaklaşık 2200-3000 m yükselti kuşağında bulunan dağlık alan, hem yaz ve hem de kış turizmi potansiyel olanaklarına sahiptir. Buna karşın yaz mevsiminde kullanılan sahada piknik, kampçılık ve yürüyüş gibi rekreasyonel etkinlikler günübirlik olarak sürdürülmektedir. Ayrıca yörenin bir kış turizmi merkezi yapılması için de çalışmalar devam etmektedir. Ancak yerel nüfus, yerel ekonomi ve doğal/kültürel ortam özelliklerini kapsayacak bir planlama titizlikle yapılmalıdır. Çünkü amaç yerel ekonomiyi turizm aktivitesiyle bütünleştirmek olmalıdır. Aksi takdirde turizmin sahip olduğu dönüştürme gücü, yöredeki kırsal faaliyetleri olumsuz yönde etkileyecek ve doğal/kültürel ortam bozulmaları kaçınılmaz olacaktır.Eldeki araştırmada işlevsel değişim sürecinde Çakırgöl çevresinde yaylalar ve yaylacılık konusu ele alınmıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, sahadaki geleneksel yaylacılığın karakteristik özellikleri ile yaylacılıkta yaşanan işlevsel dönüşümü nedenleri ve sonuçlarıyla ortaya koymaktır. Söz konusu amaca ulaşabilmek için gezi-gözlem metodu kullanılmıştır.  Araştırmada ulaşılan temel bulgular ise geleneksel yaylacılığın hızla önemini kaybettiği, hayvancılık ekonomisinden uzaklaşıldığı ve bunun yerine rekreatif yaylacılığın gelişmekte olduğudur. Ayrıca sahada yoğunlaşan turizm baskısının, gerek doğal ve gerekse kültürel ortam üzerindeki olumsuz etkileri de açık bir şekilde gözlemlenmiştir. &nbsp