Russia's 'Near Abroad' Policy and Its Compatriots (1991-2001). A Former Empire In Search for a New Identity.

Ruslands Nabije Buitenland Beleid en de Compatriotten (1991-2001) : Een voormalig imperium op zoek naar een nieuwe identiteit In dit doctoraatsproefschrift wordt de centrale onderzoeksvraag als volg t geformuleerd: Hoe ging Rusland in de reconstructie van haar nationale identiteit om me t het verliezen van haar imperium; en hoe weerspiegelde dit proces van nationale identiteitsvormi ng zich gedurende het eerste post-sovjet decennium in de formulering van Rusland s beleid t.a.v. het zogenaamde Nabije Buitenland en t.a.v. de Russische minderheden die in het Nabije Buitenland leven? Onder de term Ruslands Nabije Buitenland verstaan we de landen van de voormalige Sovjet-Unie met uitzondering van de Baltische staten. Vanuit de vaststelling dat het bee ld van Rusland als imperium nog sterk aanwezig is, zeker wanneer het gaa t om Ruslands relaties met de landen van het zogenaamde Nabije Buitenla nd , stelde dit onderzoek zich als doel om het diepgewortelde beeld van Rusland als eeuwig imperium verder uit te spitten. Een conceptuele verkenning van de begrippen imperium en imperialisme drong zich dan ook op. Het begrip "hegemoniale grootmacht" wordt geïntr oduceerd als het label dat het best past op Ruslands beleid sinds 1996. Dit proefschrift heeft als ambitie de brug te slaan tussen de regiostudi es, in casu de Ruslandkunde, en het vakgebied van de internat ionale politiek. Daarom wordt enerzijds in een apart hoofdstuk de onderz oeksvraag in haar historisch-culturele context geplaatst (hoofdstuk twee ) en wordt er anderzijds bijzonder veel aandacht besteed aan de uitbouw van het theoretisch-metho dologische kader gebaseerd op het Constructivisme (hoofdstuk drie). Dit laat ons toe om te argumenteren dat de erfenis van het imperiale verlede n zwaar doorweegt op Ruslands identiteitsvorming en dat het Constructivi sme een bijzonder waardevolle theoretische invalshoek biedt om de link t ussen nationale identiteitsvorming en de formulering van het Nabije Buit enland van Rusland beleid te bestuderen. Een discoursanalyse van Russissche officiële documenten vormt de kern va n het verdere onderzoek, waarvan de resultaten in de hoofdstukken vier tot zes worden voorgesteld . Op basis van de discoursanalyse onderscheiden we drie verschillende be leidsfases in Ruslands Nabije Buitenland -beleid, die werden gelabelled als: fase 1, de fase van de verwaarlozing (1991-1993), fase 2 , de neo-imperialistische fase (1993-1996), en fase 3, de fase van pragmatische hegemonie (1996-2001). Deze drie fases werden verbonden aan drie corresponderende fasen in Rusl ands beleid t.a.v. de zogenaamde compatriotten , i.e. de Russen die deel uitmaken v an de Russische burgergemeenschap die in het Nabije Buitenland wonen. Hiervoor introduceerden we deze labels: de fase van burgernatievorming, de fase van compatriottisering en de fase van cultureel pragmatisme. Samenvattend, de hele periode die werd geanalyseerd kan worden onderverd eeld in twee onderling sterk verschillende delen: in de eerste helft van het bestudeerde decenn ium (1991-1996) werd Ruslands Nabije Buitenland-beleid gekenmerkt door p ost-traumatische schommelingen en een identiteitscrisis die kan worden g erelateerd aan het verliezen van de imperiale status; in de tweede helft van het decennium (1996-2001) waren er sterke signalen van consolidatie en consensus. Rusland herdefinieerde zichzelf als hegemoniale grootmach t .nrpages: VI, 293 p., bijl. : ill.status: publishe