Yeni kazıların ışığında Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Orta Tunç Çağ ölü gömme gelenekleri

Bu çalışmada, Güneydoğu Anadolu ve Kuzey Suriye Bölgesi'nde 48 yerleşimde ortaya çıkartılan OTÇ mezar ve mezarlıkları, yapım tekniği ve türleri, ölü gömme biçimleri, mezar eşyaları ve konumları açısından incelenmiştir. 150'ye yakın sayıda Oylum Höyük OTÇ mezarı ise ayrı bir bölüm halinde ele alınarak iki bölgede açığa çıkartılan mezarlarla karşılaştırılmıştır. Elde edilen veriler, bu dönemde çoğunlukla intramural gömme anlayışı yaygın olmakla birlikte, yerleşimlerin yamaçlarında ya da yakınlarında konumlanan ekstramural mezarlıkların varlığını göstermiştir. Ayrıca inhumasyon gömme, önceki döneme göre mezar eşyalarının sayısında azalma, bazı bölgelerde ölü yemeği ve çoklu gömme uygulamasına bağlı olarak aile mezarlarından söz edebiliriz. Yapılan çalışma ölü gömme geleneklerine göre üç kültür bölgesinin olduğunu gösterirken, Oylum Höyük'ün bu bölgelerle olan ilişkilerini ortaya koymuştur. MÖ III. binyılın sonu ve II. binyılın başlangıcında ölü gömme geleneklerinde belirgin bir farklılık görülmemesi ise, kültürel sürekliliği göstermiştir. Ancak Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde OTÇ'de bazı mezar türlerinin sayısında artış ya da düşüş söz konusuyken, kuyu mezarların OTÇ II-III'te ortaya çıkması, bu geleneğin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Kuzey Suriye'ye göre daha geç görüldüğüne işaret etmiştir. Bu dönemin mezar türlerindeki çeşitlilik ise, çevre bölgelerin birbiriyle etkileşimi ve farklı toplulukların varlığı ile açıklanabilir