Isolation and characterization of saponins from Astragalus halicacabus and Astragalus melanocarpus species

Astragalus L., yaklaşık 3000 türle Leguminosae familyasındaki en geniş cinstir. Türkiye florasında 224 tanesi endemik olmak üzere toplam 445 türle temsil edilmektedir (Davis, 1970; Aytaç, 2000). Astragalus türlerinin kökleri çok eski yıllardan beri halk arasında terlemeyi önleyici, tonik ve diüretik olarak kullanılagelmektedir. Ayrıca yine şeker hastalığının, nefritin, löseminin ve rahim kanserinin tedavisinde kullanım alanı bulmaktadır (Tang and Eisenbrand, 1992). Anadolu'da, Türkiye'nin Güney-Doğusu'nda Astragalus köklerinin sulu ekstreleri geleneksel olarak lösemiye karşı ve yara iyileştirici olarak kullanılmaktadır (Çaliş et al.,2008; Bedir et al., 2000). Astragalus köklerinin bilinen biyolojik aktif bileşenleri, polisakkaritler ve saponinler olmak üzere iki temel kimyasal bileşik sınıfında toplanmıştır (Tang and Eisenbrand, 1992). Bugüne kadar 400'dan fazla sikloartan yapısında saponin tanımlanmış ve bunların arası yaklaşık 200 Astragalus cinsinden izole edilmiştir (Mamedova and Isaev, 2004; Li-Peng et al., 2013). Sikloartan yapısındaki saponinlerin en zengin kaynağını oluşturan Astragalus (Leguminosea) cinsine ait türler, bu türlerin ekstreleri ve bunlardan izole edilen bileşikler, bağışıklık uyarıcı, karaciğer koruyucu, antioksidan, antiviral, ateş düşürücü, kardiovasküler, iltihap giderici ve anti kanser etkiler göstermeleri nedeniyle giderek artan bir şekilde ilgi odağı haline gelmiştir (Rios and Waterman, 1997; Verotta El-Sebakhy, 2001). Türkiye Astragalus türlerinden biyolojik olarak aktif bileşiklerin izolasyonuna ilişkin devam eden çalışmalarımız kapsamında Astragalus halicacabus Lam.ve Astragalus melanocarpus Bunge. bitkileri çalışılmıştır. Astragalus halicacabus bitkisinden 1 yeni sikloartan-tipi glikozit (halicacoside A, AHa1), 1 yeni maltol glikozit (halicacoside B, AHa2) ile birlikte 7 bilinen sikloartan-tipi glikozit (3-7) ve 1 bilinen maltol glikozit (10) izole edilmiştir. Astragalus melanocarpus bitkisinden 3 yeni saponin ile birlikte 7 bilinen saponin izole edilmiştir. İzole edilen bu bileşiklerin yapıları, 1D ve 2D- NMR teknikleri, ESIMS ve HRMS analizleri kullanılarak belirlenmiştir