Fjárfest í áhyggjulausu ævikvöldi: Fjárfestingarheimildir lífeyrissjóða

Í ritgerð þessari er fjallað um fjárfestingarheimildir lífeyrissjóða, en heimildirnar hafa tekið töluverðum breytingum frá gildistöku laga nr. 129/1997 um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða (slsl.), nú síðast með lögum nr. 113/2016 um breytingu á lögum um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða, nr. 129/1997, með síðari breytingum (fjárfestingarheimildir). Reynt verður svara þeirri spurningu hvort breytingar á fjárfestingarheimildum lífeyrissjóðanna með lögum nr. 113/2016 séu til þess fallnar að auka ávöxtunarmöguleika sjóðanna, en einnig veita þeim nægilegt aðhald í áhættudreifingu. Í ritgerðinni er fyrst fjallað um þrjár grunnstoðir hins íslenska lífeyriskerfis. Því næst er gerð grein fyrir helstu einkennum lífeyrissjóðakerfisins hérlendis. Einnig er fjallað um starfsemi og verkefni lífeyrissjóðanna, þar er að finna umfjöllun um stjórnendur lífeyrissjóða og þau hæfisskilyrði sem þeim eru sett. Dregin verða fram helstu lögbundnu verkefni sjóðanna; tryggingafræðileg athugun, gerð ársreikninga, áhættustýring, innra eftirlit og innri endurskoðun. Þá er farið yfir eftirlitshlutverk Fjármálaeftirlitsins gagnvart lífeyrissjóðum. Stærstum hluta ritgerðarinnar er varið í umfjöllun um aðdraganda að lagasetningu laga nr. 113/2016 og fjárfestingarheimildir lífeyrissjóðanna skoðaðar ítarlega. Gerð er grein fyrir helstu hugtökum sem þeim tengjast og töflur settar upp til nánari skýringar. Horft verður til samnings Sameinuðu þjóðanna um ábyrgar fjárfestingar. Að lokum er fjallað um fjárfestingar lífeyrissjóðanna erlendis, samkeppnisleg áhrif lífeyrissjóðanna á Íslandi og stöðu sjóðanna á markaði hérlendis