Réttindi barna með sérþarfir í grunnskóla : greining á réttindum barna með sérþarfir í grunnskóla út frá gildandi lögum og alþjóðasamningum

Læst til 1.5.2045Samkvæmt opinberum skýrslum nutu 11.656 nemendur á grunnskólaaldri stuðnings eða sérkennslu í námi á skólaárinu 2011-2012, eða 27,5% allra nemenda í grunnskólum landsins. Leitast hefur verið við að tryggja með löggjöf réttindi þeirra barna sem þurfa á sérúrræðum að halda innan grunskólakerfisins. Óhætt verður að teljast að með lögfestingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins hafi verið stigið stórt skref í réttarvernd barna almennt, en þó ekki síst þeirra barna sem hóps sem hér er til umfjöllunar. Með gildistöku laga nr. 66/1995 um grunnskóla varð sú grundvallarbreyting að ábyrgð á rekstri grunnskóla færðist frá ríki yfir til sveitarfélaga. Þá var með gildistöku laga um grunnskóla nr. 91/2008 í fyrsta sinn bundið í íslensk lög að nemendur á skólaskyldualdri skuli eiga rétt á að komið sé til móts við námsþarfir þeirra í almennum grunnskóla án aðgreiningar, án tillits til líkamlegs eða andlegs atgervis. Niðurstöður nýlegra rannsókna sýna að viðhorf fólks eru þó nokkuð blendin bæði hvað varðar framgang stefnunnar um skóla án aðgreiningar, sem og nytsemi hennar. Á það við hvort heldur um er að ræða fagfólk innan kennarastéttarinnar eða foreldra grunnskólabarna. Þá benda niðurstöður rannsókna ennfremur til þess að þrátt fyrir allan þann fjölda grunnskólabarna sem njóta slíks stuðnings, þá sé verulegur misbrestur á að börn sem þurfi á auknum stuðningi að halda í skóla fái þann stuðning sem stefnan um skóla án aðgreiningar gengur út á. Í lögum er mælt fyrir um með hvaða hætti skuli leyst úr ágreiningi sem upp kann að koma varðandi fyrirkomulag skólagöngu barns. Þá eru foreldrum ýmsar leiðir færar til að leita réttar síns ef þau telja að skólayfirvöld séu ekki að uppfylla þær skyldur sem á þau eru lagðar samkvæmt lögum og alþjóðaskuldbindingum