Türkiye'de Suriyeli Çocuklara Yönelik Uygulanan Eğitim Politikalarının İncelenmesi: Tespitler, Sorunlar ve Öneriler

Turkey is at the first place in the current global migrant stock because of the Syrian refugees, more than 3.5 million, fleeing Syria because of civil war started in 2011. When the demographic features of Syrian population in Turkey are examined, it draws attention on that 1 million Syrian children are at the age of compulsory education and half million Syrians have potential to demand education in few years. This study was composed with the idea that education is the most effective tool to minimize the destructive effects of the war and to enable the children to build their own futures. In the study, the educational services provided by the Turkish government for Syrian refugee children and the amendments made in these services during the process were examined; the problems encountered in the educational services were determined and suggestions were made for solving these problems and for adapting the current education system to a multicultural society.KABUL VE ONAY i BİLDİRİM ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iii ETİK BEYAN iv ÖZET v ABSTRACT vi İÇİNDEKİLER vii KISALTMALAR viii GRAFİK LİSTESİ ix TABLO LİSTESİ x GİRİŞ 1 BÖLÜM 1 3 ARAŞTIRMA BİLGİLERİ 3 1.1 ARAŞTIRMANIN KONUSU, AMACI VE KAPSAMI 3 1.1.1 SINIRLILIKLAR .5 1.2 TEMEL KAVRAMLAR 5 1.3 ALANYAZIN TARAMASI 7 1.4 ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ 19 BÖLÜM 2 21 ARAŞTIRMANIN KURAMSAL ÇERÇEVESİ 21 2.1 EĞİTİM KAVRAMI VE EĞİTİM KURAMLARI 21 2.1.1 İŞLEVSELCİ YAKLAŞIM 22 2.1.2 ÇATIŞMACI YAKLAŞIM 23 2.1.3 YORUMCU YAKLAŞIM 25 2.2 GÖÇ KAVRAMI VE GÖÇ KURAMLARI 26 2.2.1 RAVENSTEIN GÖÇ KANUNLARI 27 2.2.2 İTME ÇEKME KURAMI 28 2.2.3 PETERSEN’İN BEŞ GÖÇ TİPİ 30 2.2.4 KESİŞEN FIRSATLAR KURAMI 31 2.2.5 MERKEZ-ÇEVRE KURAMI 32 2.2.6 GÖÇ SİSTEMLERİ KURAMI 33 2.2.7 İLİŞKİLER AĞI KURAMI 34 BÖLÜM 3 37 MÜLTECİ HUKUKU VE KURUMLARI 37 3.1 ULUSLARARASI MÜLTECİ HUKUKU 37 3.2 TÜRKİYE MÜLTECİ HUKUKU 41 3.3 ULUSLARARASI DÜZENLEMELERDE MÜLTECİ EĞİTİMİ 48 3.4 ULUSAL DÜZENLEMELERDE MÜLTECİ EĞİTİMİ 51 3.5 MÜLTECİLER VE EĞİTİMLERİ İLE İLGİLİ BAŞLICA ULUSLARARASI AKTÖRLER 54 3.6 MÜLTECİLER VE EĞİTİMLERİ İLE İLGİLİ BAŞLICA ULUSAL AKTÖRLER 56 BÖLÜM 4 64 ARAŞTIRMANIN BULGULARI 64 4.1 TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİ MÜLTECİLER 64 4.2 TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE YABANCILARIN TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNE KAYIT KABUL KOŞULLARI 76 4.3 TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİ MÜLTECİ ÇOCUKLARIN EĞİTİM DURUMLARI 78 4.3.1 EĞİTİM ALANINDA YAŞANAN SORUNLAR 89 4.4 ALANDAKİ SORUNLARA YÖNELİK ÇALIŞMALAR 111 BÖLÜM 5 130 SONUÇ VE ÖNERİLER 130 KAYNAKÇA 142 EK 1: İLGİLİ KURUMLARA VERİLEN DİLEKÇE ÖRNEKLERİ 158 EK 2: YÜKSEK LİSANS TEZ ÇALIŞMASI ORİJİNALLİK RAPORU 168 EK 3: TEZ ÇALIŞMASI ETİK KOMİSYON MUAFİYETİ FORMU 1702011 yılında Suriye’de başlayan iç savaştan kaçarak Türkiye’ye sığınan ve sayıları 3,5 milyonu aşan Suriyeli mülteciler ile Türkiye, dünya mevcut mülteci stokunda ilk sırada yer almaktadır. Türkiye’de bulunan Suriyeli nüfusun demografik özellikleri incelendiğinde, 1 milyondan fazla Suriyelinin zorunlu eğitim çağında, yarım milyon Suriyelinin ise potansiyel eğitim çağında olduğu dikkat çekmektedir. Bu çalışma, savaşın yıkıcı etkilerini en aza indirmek ve çocukların kendi geleceklerini inşa etmelerini sağlamak için en etkili aracın eğitim olduğu fikrinden hareket edilerek oluşturulmuştur. Çalışmada, 2011 yılından bu yana Türkiye’de yaşamaya başlayan Suriyeli mülteci çocuklara yönelik olarak Türk hükümeti tarafından sunulan eğitim hizmetleri ve bu hizmetlerin süreç içerisinde geçirdiği değişiklikler incelenmiş, eğitim hizmetleri ile ilgili yaşanan sorunlar tespit edilmiş ve bu sorunların çözümü ile mevcut eğitim sisteminin çok kültürlü bir topluma uyarlanması amacıyla çeşitli önerilerde bulunulmuştur