Hin ólæsilega Arinbjarnarkviða, varðveisla, bragform og endurgerður texti

ARINBJARNARKVIÐA is an Old Norse poem in the kviðuháttr meter. It is composed in praise of Arinbjǫrn Þórisson, a friend of the skald Egill Skallagrímsson. The only source of the poem, except for a few citations in scholarly work, is page 99v in the 14th-century Möðruvallabók. This page is now mostly unreadable, but old transcripts of it exist. In this thesis, I present a new transcript of page 99v, and I publish a restored text of the poem. The general belief among scholars has been that only the beginning of ARINBJARNARKVIÐA is preserved. It is also commonly assumed that the meter is of little help, for instance, in detecting corrupt lines and for clarifying the meaning of the text. I address these and other issues using new multispectral images of page 99v and by a revision of the metrical theories for kviðuháttr. My thesis is that the poem is relatively well preserved, compared to, for instance, SONATORREK, another poem by Egill and that its meter is very regular. I produce many new results on the preservation and the meter of the poem, and I make use of them in restoring the text on page 99v. These results provide strong arguments for the authenticity of the poem.ARINBJARNARKVIÐA (AR) er gamalt norrænt kvæði sem er ort undir kviðuhætti. Kvæðið er lofgjörð um Arinbjörn Þórisson, vin Egils Skallagrímssonar. Fyrir utan nokkrar tilvitnanir í Eddu er það hvergi varðveitt nema á blaðsíðu 99v í Möðruvallabók og í afritum hennar. Blaðsíða 99v er nú að mestu ólæsileg með berum augum. Hún var skrifuð með annarri hendi en aðrar blaðsíður í Möðruvallabók. Í þessari ritgerð birti ég nýtt afrit af blaðsíðu 99v og gef út texta kvæðisins með samræmdri stafsetningu og með nýjum skýringum. Almennt hefur verið talið að aðeins upphaf kvæðisins sé varðveitt. Einnig er almennt talið að háttur kvæðisins gagnist lítið, t.d. við að finna afbakaðar línur eða til að skýra textann. Ég tekst á við þessi og önnur álitamál með nýjum fjölrásamyndum af síðu 99v og með endurskoðun á kenningum um formið kviðuhátt. Tilgáta mín er sú að kvæðið sé mun betur varðveitt en talið hefur verið. Meðal kviðuháttarkvæða eru YNGLINGATAL og ARINBJARNARKVIÐA best varðveittu kvæðin fyrir árið 1000. Ég kemst að mörgum nýjum niðurstöðum um varðveislu og hátt kvæðisins sem ég nýti mér við túlkun þess og við endurgerð textans. Ég færi fram sterk málfræðileg og bragfræðileg rök fyrir því að kvæðið sé frá tíundu öld og eftir Egil Skallagrímsson.The University of Iceland Research Fund (2015–2017