27P Chirurgiczne leczenie powikłań powstałych w wyniku radioterapii nowotworów dróg rodnych i jąder

Jednym z elementów leczenia dróg rodnych i jąder jest radioterapia. W wyniku tego postępowania może dojść do uszkodzenia promieniami innych narządów. Szczególną wrażliwość wykazuje jelito cienkie oraz jelito grube. Na skutek popromiennego zapalenia jelit występują krwawienia do światła jelita, perforacje, pojawiają się zrosty i zwężenia prowadzące do niedrożności przewodu pokarmowego. Niedrożność może być też spowodowana atonią odcinków uszkodzonego jelita. Częstym powikłaniem popromiennym jest przetoka pochwowo- odbytnicza. W takich przypadkach konieczne jest leczenia operacyjne.Celem pracy jest ocena leczenia chirurgicznego powikłań popromiennych. W Oddziale Chirurgii I WCO w latach 1988–1998 z powodu powikłań popromiennych leczono 90 chorych w wieku 31 do 73 lat; 3 mężczyzn i 87 kobiet. Z rozpoznaniem Ca. colli uteri 79 Ca. endometri 6, Ca. ovariorum 2 kobiety, 3 mężczyzn z rozpoznaniem Ca testis.54 operowano z powodu przetoki pochwowoodbytniczej. 15 razy z powodu krwawienia do świateł jelita, przyczyną 20 operacji była niedrożność przewodu pokarmowego, 1 raz perforacja jelita.Metodę leczenia dostosowywano indywidualnie do poszczególnych przypadków. Stosowano chirurgiczne wywołanie odbytu na esicy lub poprzecznicy, wykonywano operacje Hartmana lub brzuszno-kroczowe odjęcie odbytnicy, stosowano odcinkowe resekcje jelita lub zespolenia omijające, podwiązywano naczynia biodrowe wewnętrzne. W ostatnim okresie w przypadkach krwawienia z odbytnicy z powodzeniem stosowano laseroterapię aparatem Nd: YAG. Należy zaznaczyć, że wymienione zabiegi operacyjne wykonywane były w trudnych warunkach spowodowanych uszkodzeniami popromiennymi; jelito o słabej ścianie wrażliwe na urazy, liczne zrosty oraz krótka zmieniona zapalnie krezka jelita. Niejednokrotnie dużym problemem decyzyjnym i diagnostycznym jest zróżnicowanie niedrożności popromiennej z niedrożnością spowodowaną rozsiewem procesu nowotworowego. Chorzy są w złym stanie ogólnym, a obraz kliniczny jest niejasny. Postępowanie w takich przypadkach wymaga pewnego doświadczenia w prowadzeniu chorych leczonych promieniami.Wnioski1.Metody chirurgicznego leczenia powikłań popro miennych muszą być dostosowane indywidualnie do każdego przypadku.2.Leczenie operacyjne pomimo trudności i ryzyka jest celowe i daje dobre efekty terapeutyczne.3.W przypadku krwawienia z odbytnicy uszkodzonej promieniami nową skuteczną metodą leczenia jest laseroterapia