Współpraca jako wartość w percepcji studentów pedagogiki

This study describes how students of pedagogy perceive group collaboration. The first part of this study sets forth a theological introduction to the basic concept of collaboration and its significance with regard to contemporary culture and to the profession for which the youth who participated in this study are preparing. The second part provides an analysis of qualitative data obtained during this study. According to our findings, the majority of the candidate-participants preparing to enter the field of pedagogy perceive group collaboration as something advantageous that fosters their development. Group collaboration can be a way to enrich the humanistic values of education, including respect for and trust of another person, which are essential to build a community of learners. It is difficult to introduce these values into the education system, however, because institutions are often pressured to increase their quantitative rankings, improve their scores, and compete with each other.Celem tekstu jest opis sposobu postrzegania współpracy w grupie przez studentów pedagogiki. Struktura tekstu obejmuje dwie części. Pierwsza zawiera teoretyczne wprowadzenie w problematykę współpracy w podstawowym zakresie oraz uzasadnienie jej ważności w odniesieniu do współczesnego kontekstu kulturowego, a także specyfiki zawodu, do którego badana młodzież przygotowuje się. Druga część obejmuje prezentację jakościowej analizy danych. Wynika z niej, że wśród badanych kandydatów do zawodu pedagoga, dominujące jest postrzeganie współpracy w grupie, jako formy dającej wiele korzyści, sprzyjającej rozwojowi uczestników. Ta forma może być drogą do uobecniania w procesie edukacji wartości humanistycznych: szacunku i zaufania do drugiego człowieka, które są podstawą budowania uczących się wspólnot, jednak ich powstawanie jest bardzo utrudnione w systemie edukacji poddanej presji ilościowych rankingów, punktacji i rywalizacji.BOŻENA TOŁWIŃSKA – adiunkt na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku, posiada Certyfikat Tutora Akademickiego I stopnia wydany przez Collegium Wratislaviense. Zajmuje się problematyką kierowania szkołą, kulturą szkoły, szczególnie modelem szkoły jako uczącej się organizacji. Angażuje się w upowszechnianie idei kierowania humanistycznego, w którym relacje międzyludzkie służą wzajemnemu rozwijaniu się partnerów interakcji. Jest autorką artykułów dotyczących tej problematyki oraz monografii: Kompetencje społeczne dyrektorów szkół, Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków 2011. Uczestniczyła czynnie w licznych konferencjach krajowych i międzynarodowych; wielokrotna uczestniczka Letnich Szkół Młodych Pedagogów organizowanych przez KNP PAN oraz członek Zespołu Samokształceniowego i Samopomocy Koleżeńskiej Doktorów pod patronatem KNP PAN (kierownictwo naukowe prof. dr hab. Maria Dudzikowa); sekretarz półrocznika „Parezja. Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN” od 2014r.; członek Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego od 2015r.Uniwersytet w BiałymstokuBartkowiak, G. Psychologia w Zarządzaniu: Nowe Spojrzenie. Poznan: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, 2010.Bochno, E. “Relacje rówieśnicze w szkołach różnego szczebla: dążenie do wspólnoty czy atomizacji?—głos w dyskusji.” Przyszłość: Świat-Europa-Polska, no. 1 (2013): 119-125.Borkowski, J. Podstawy psychologii społecznej. Warsaw: Elipsa, 2003.Brown, R. Group Processes: Dynamics Within and Between Groups. New York: Basil Blackwell, 1988.Covey, S. R. The 7 Habits of Highly Effective People. New York: Free Press, 1989.Czarniawski, H. Współdziałanie potrzebą czasu. Lublin: Norbertinum, 2002.Doliński, D. “Ciemna Strona Rywalizacji.” In Przegląd Psychologiczny, no. 41 (1998): 181-200.Dróżka, W. “‘Jak pokonać siłą własną?’ Relacje nauczyciele–uczniowie w świetle pamiętników nauczycieli.” In Uczłowieczyć Komunikację: Nauczyciel Wobec Ucznia w Przestrzeni Szkolnej. Edited by H. Kwiatkowska. Cracow: Oficyna Wydawnicza “Impuls,” 2015.Elias, N. “The Society of Individuals” in The Collected Works of Norbert Elias. Vol. 10. Dublin: University College Dublin Press, 2010.Elsner, D. Doskonalenie kierowania placówką oświatową: Wokół nowych pojęć i znaczeń. Chorzow: Wydawnictwo Mentor, 1999.Fullan, M. Change Forces: Probing the Depths of Educational Reform. London: Falmer Press, 1996.Fullan, M. Leading in a Culture of Change. San Francisco: Jossey-Bass, 2001.Fullan, M. The Moral Imperative of School Leadership. California: Corwin Press, 2003.Handy, C. The Age of Paradox. Cambridge: Harvard Business School Press, 1995.Hildebrandt, A. “Koncepcja rozwoju organizacyjnego szkoły Pera Dalina.” In Szkice z teorii i praktyki zmiany oświatowej. Edited by E. Potulicka. Poznan: ERUTITUS, 2001.Jacyno, M. Kultura indywidualizmu. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.Kędzierska, H. and M. Maciejewska. “Odpowiedzialny nauczyciel–(nie) odpowiedzialna wspólnota: co pomaga, a co przeszkadza w budowaniu nauczycielskich wspólnot praktyków.” In Edukacja jako odpowiedź. Odpowiedzialni nauczyciele w zmieniającym się świecie. Edited by G. Mazurkiewicz. Warsaw-Cracow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2014.Komitet Prognoz “Polska 2000 Plus.” Raport Polska 2050. Warsaw: Polska Akademia Nauk, 2011, 88, http://rp2050.czasopisma.pan.pl/index.php?option=comcontent&view=article&id=271:raport-polska-2050&catid=103:wydania&Itemid=228. (Accessed 09.15.2017).Kożusznik, B. Zachowania człowieka w organizacji. Warsaw: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2011.Kubinowski, D. Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – Metodyka – Ewaluacja, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2011.Meeker, B.F. “Praca zespołowa: dylematy współpracy.” In Procesy grupowe. Perspektywa socjologiczna. Edited by J. Heidtman, K. Wysieńska. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe SCHOLA, 2013.Mills, S. “Kierowanie zespołami w procesie wprowadzania zmian.” In Współczesne tendencje w kierowaniu zmianą edukacyjną. Edited by D. Ekiert-Grabowska. Warsaw-Radom: Ministerstwo Edukacji Narodowej, Instytut Technologii Eksploatacji, 1997.Oyster, C. K. Grupy. Translated by A. Bezwińska-Walerjan. Poznan: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2002.Płócińska, M., and H. Rylke. Czas współpracy i czas zmian. Warsaw: WSiP, 2002.Potulicka, E. “Paradygmat zmiany edukacyjnej Michaela Fullana.” In Szkice z teorii i praktyki zmiany oświatowej. Edited by E. Potulicka. Poznan: ERUTITUS, 2001.Potulicka, E. “Edukacja dla demokracji.” In Wychowanie. Pojęcia, procesy, konteksty 2. Edited by M. Dudzikowa and M. Czerepaniak-Walczak. Gdansk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne: 2007.Senge, P. M. The Fifth Discipline: The Art and Practice of The Learning Organization. New York: Doubleday, 1990.Smółka, P. Kompetencje społeczne: Metody pomiaru i doskonalenia umiejętności interpersonalnych. Cracow: Wolters Kluwer 2008.Stoll, L. R.; A. Bolam, M. McMahon, and S. Thomas Wallace. “Professional Learning Communities: A Review of the Literature.” In Journal of Educational Change, no. 7 (2006): 221–258. doi 10.1007/s10833-006-0001-8Tischer, J. Myśli wyszukane. Cracow: Znak, 2001.Tołwińska B. “Proaktywność i synergia w kulturze szkoły.” Studia Pedagogiczne, no. 64. Edited by M. Dudzikowa and S. Jaskulska (2011): 265-273.Tołwińska B. “Overcoming organizational silence–looking for opportunities to change school culture.” In Selected Papers of the Association for Teacher Education in Europe. Spring Conference 2015. Edited by L. Daniela and L. Rutka. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing, 2016.Tołwińska B. (in press). Teacher Team’s Maturity as the Basis for a Learning School.Tołwińska, B., K. Borawska-Kalbarczyk, and A. Korzeniecka-Bondar. (in press). Wolę chodzić własną drogą (?) - o potencjale budowania współpracy z perspektywy studentów na pograniczu polsko-białoruskim.Wojciszke, B. Psychologia społeczna. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2011.Zamorska, B. Nauczyciele. (Re)konstrukcje bycia-w- świecie edukacji. Wroclaw: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, 2008.16/219120