Religion – Faith – Theology. Joseph M. Bochenski’s outline of thought

The aim of this article was the reconstruction and critical analysis of the concept of religion, faith and theology that can be extracted from selected works of Bochenski, coming mainly from an analytical period of his activity. Religion is a complex phenomenon for Bochenski. There are the pre-analytical (relation to the Absolute, the virtue of justice, or the form of answers to existential questions) and the analytical concept of religion (system of statements, analyzed for logical correctness, meaning and communication capabilities). The reference point is Christianity as a religion based on the dogmatic and ethical statements. Faith is primarily an act of reason, recognizing sentence as true under the pressure of the will. The object of faith is the system of sentences revealed by God and given by a religious institution. There is no evidence in faith, but only the respective reason. The main challenge becomes the justification of the basic dogma on the road of reductive inference (hypothesis religious). Faith, religious experience and reasoning are a way to know God. He revised his concept of faith, which has two levels: the base (minimum and consistent set of basic statements with the literal sense) and the superstructure (symbolic representation of basic sentences). The task of theology is axiomatization of sentences, which are the subject of faith. Theology must be linked to the logic, because it is possible then to avoid the errors of reasoning and precise its practice. Theology is therefore a rationalization of faith, studying the sources of revelation, fixing set of revealed sentences, clarification and explanation of the truths of faith. Bochenski rejected the so-called negative theology and stressed a critical role of philosophy in theology. He also advocated the creation of a national theology.Wydział Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w OlsztynieBocheński J.M., Co to znaczy być Polakiem?, w: tenże, Sens życia i inne eseje, Kraków 1993, s. 93- 109.Bocheński J.M., Ku filozoficznemu myśleniu. Wprowadzenie do podstawowych pojęć filozoficznych, przeł. B. Białecki, Warszawa 1986.Bocheński J.M., Logika religii, Warszawa 1990.Bocheński J.M., Między logiką a wiarą. Z Józefem M. Bocheńskim rozmawia Jan Parys, Montricher 1988.Bocheński J., O filozofii religii, w: tenże, Dzieła zebrane, t. 6, Religia, Kraków 1995, s. 20-27.Bocheński J.M., O patriotyzmie, w: tenże, Szkice etyczne, Londyn 1953, s. 69-94.Bocheński J., O racjonalizmie i irracjonalizmie katolickim, w: tenże, Dzieła zebrane, t. 6, Religia, Kraków 1995, s. 242-253.Bocheński J., O religii, w: tenże, Dzieła zebrane, t. 6, Religia, Kraków 1995, s. 9-19.Bocheński J.M., O sensie życia, w: tenże, Sens życia i inne eseje, Kraków 1993, s. 7-22.Bocheński J.M., O światopoglądzie, w: tenże, Sens życia i inne eseje, Kraków 1993, s. 163-171.Bocheński J., Ponownie o hipotezie religijnej, w: tenże, Dzieła zebrane, t. 6, Religia, Kraków 1995, s. 123-129.Bocheński J.M., Podręcznik mądrości tego świata, Kraków 1992.Bocheński J.M., Problem katolicyzmu w Polsce, w: tenże, Sens życia i inne eseje, Kraków 1993, s. 110-124.Bocheński J.M., Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów, Kraków 1994.Bocheński J.M., Szkice o nacjonalizmie i katolicyzmie polskim, Komorów 1998.Bocheński J.M., Światopogląd a filozofia, w: tenże, Sens życia i inne eseje, Kraków 1993, s. 172-188.Bocheński J., Tradycja myśli katolickiej a ścisłość, w: tenże, Dzieła zebrane, t. 6, Religia, Kraków 1995, s. 234-241.Bocheński J., Wiara, w: tenże, Dzieła zebrane, t. 6, Religia, Kraków 1995, s. 205-225.Bocheński J.M., Współczesne metody myślenia, Poznań 1993.Bocheński J.M., W sprawie bożycy, w: tenże, Sens życia i inne eseje, Kraków 1993, s. 153-162.Bronk A., Podejście do religii Józefa Marii Bocheńskiego, w: Cz. Głombik (red.), Ojciec Józef Bocheński. Drogi życia i myślenia filozoficznego. W stulecie urodzin uczonego, Katowice 2004, s. 26-33.Herbut J., M.J. Bocheńskiego nowa wersja teorii hipotezy religijnej, „Roczniki Filozoficzne”, 1, 2008, s. 85-99.Moskal P., Ograniczenia Józefa M. Bocheńskiego OP analitycznej eksplanacji religii, „Łódzkie Studia Teologiczne”, 6, 1997, s. 99-139.Moskal P., Spór o racje religii, Lublin 2000.Norkowski S., Dwa modele metodologiczne teologii o. Józefa Marii Bocheńskiego OP, w: Cz. Głombik (red.), Ojciec Józef Bocheński. Drogi życia i myślenia filozoficznego. W stulecie urodzin uczonego, Katowice 2004, s. 17-25.Pawliszyn M., Logika wobec religii. Religia wobec logiki. Z badań nad filozofią religii o. Józefa Marii Bocheńskiego OP, Olsztyn 2006.Pepliński M., Wartości epistemiczne wiary w świetle „Logiki religii” Józefa Marii Bocheńskiego, „Filo-Sofija”, 2, 2013, s. 53-70.Policki K., „Credo” jako system, „Studia Philosophiae Christianae”, 1, 2006, s. 55-59.Policki K., Sztuka mądrego życia. Filozofia mądrości Józefa Innocentego Marii Bocheńskiego, Kraków 2015.29/111414