Florynka : łemkowskie miejsce pamięci

Artykuł odwołuje się do konceptu miejsca pamięci (Les Lieu de mémoire), stworzonego i rozpropagowanego przez Pierre’a Norę. Przybliżone zostało pojęcie miejsca pamięci, a następnie zastosowane do symptomatycznego czytania i odczytywania działania pamięci rozbudowującej się wokół miejsca topograficznego. Wskazana została esencjalizacja i sakralizacja nazw i pojęć odnoszących się do działalności politycznej Łemków – Florynki, Ruskiej Narodowej Republiki Łemków, wiecu. Wskazane zostało, że podobne zabiegi pamięciowe dokonują się wokół nazwisk i personalnych znaków lokowanych we florynckim miejscu pamięci. Wprowadzone też zostało, za Janem Assmannem, rozróżnienie dwóch sposobów utrwalania pamięci – poprzez koherencję rytualną, właściwą przekazowi ustnemu i poprzez koherencję tekstualną dokonującą się poprzez pismo. Wreszcie postawione zostało pytanie o cele i potrzeby wspólnoty konstytuującej się na pamięci, w tym przypadku wspólnoty łemkowskiej, tzn. czyja jest i komu służy pamięć. Próba odpowiedzi na nie wskazała na cele tożsamościowe, jakie miałyby być bezpośrednią i pośrednią kontynuacją kierunków myśli i działań, które rozwijane były w latach 1918-1921. W całości artykułu podkreślana jest aktywistyczna forma pamięci zbiorowej, negocjująca z utrwalonymi stereotypami, a jednocześnie mocno je utrwalająca.The article refers to the concept of realm of memory (les lieu de mémoire) developed and popularized by Pierre Nora. The notion of realm of memory is presented and then utilized for symptomatic reading and interpretation of the workings of memory as it develops around a topographical location. The author shows the essentialization and sacralization of names and concepts referring to the political activity of the Lemkos, such as Florynka, the Ruthenian National Republic of the Lemkos and the national council. It is demonstrated that similar processes of memory are affecting names and personal traces located in the Florynka realm of memory. Furthermore, following Jan Assmann, the article distinguishes between two manners in which memory is preserved: either by means of ritual coherence, characteristic of oral tradition, or by means of textual coherence, implemented in written form. Finally, a question is posed about the goals and needs of a community built on memory, in this case of the Lemko community, namely who memory belongs to and whom it serves. A tentative answer to these questions indicates identity-related goals, which would be a direct and indirect continuation of certain currents of thought and action that were being developed in the years 1918-1921. The entire article emphasizes the activist form of collective memory, which negotiates with established stereotypes and at the same time contributes to preserve them