Human dignity in the philosophy of Immanuel Kant : and the experience of Auschwitz

Celem artykułu jest analiza Kantowskiego pojęcia ludzkiej godności, które w dziejach filozofii, szczególnie po doświadczeniu Holokaustu, uległo znaczącym zmianom. Przedstawione tu trzy koncepcje: Immanuela Kanta, Edith Stein i Marthy Nussbaum stanowią reprezentatywne przykłady tej ewolucji. Kant ujmuje godność jako wartość i definiuje ją poprzez odwołanie się do cech specyficznie ludzkich: rozumności i wolności. W koncepcjach Stein i Nussbaum nie tylko rozum, lecz także inne władze umysłu i zdolności są podstawą godności bytu ludzkiego, na przykład, emocje lub wyobraźnia. Ponadto Nussbaum definiuje godność na gruncie liberalnej filozofii politycznej, jako pojęcie służące do uzasadnienia roszczeń obywateli wobec państwa. Liberalne podejście zespala ze sobą wolność i godność człowieka, uznaje się bowiem państwo i jego instytucje za rezultat wyboru jednostek, łącząc tym samym indywidualną odpowiedzialność za własne wybory z odpowiedzialnością jednostki za kształt ustrojowy państwa. A zatem ewolucja pojęcia godności w dziejach filozofii polega na przejściu od postawy podziwu dla wartości rozumu i wolności człowieka do szacunku dla praw człowieka i jego zdolności, wyrażających się w rozumnym i wolnym działaniu politycznym.The aim of this article is to analyze the Kantian concept of human dignity, which in the history of philosophy, especially after the Holocaust experience, has undergone significant changes. The three concepts presented here, created by Immanuel Kant, Edith Stein, and Martha Nussbaum are representative examples of this evolution. Kant recognizes dignity as a value and defines it by referring to specifically human features: rationality and freedom. In the conceptions of Stein and Nussbaum, not reason alone but also other human powers of mind and capabilities establish the foundation of the dignity of human being, for example, emotions or imagination. In addition, Nussbaum defines dignity on the basis of liberal political philosophy as a concept used to justify citizens’ claims addressed to the state. The liberal approach unites freedom and dignity of a man, as the state and its institutions are recognized here as a result of the choice made by individuals, thus combining individual responsibility for their own choices with the responsibility for the constitutional structure of the state. Indeed, the evolution of the notion of dignity in the history of philosophy consists in the change from the attitude of admiration for the values of human reason and freedom to the respect for human rights and capabilities as expressed in rational and free political action