Odkrycia i badania archeologiczne w sieradzkiem przed II wojną światową

Dysertacja Marka Urbańskiego napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Anny Marciniak-Kajzer na Uniwersytecie Łódzkim. Praca podzielona na 11 części, powstała w wyniku zainteresowań autora rozwojem badań archeologicznych na obszarze, na którym pracuje na co dzień. Po omówieniu cel oraz zakresu terytorialnego i chronologicznego, scharakteryzowano źródła, ich rodzaje, stan badań i publikacje, na podstawie których zgromadzono dane do katalogu i napisano niniejszą pracę. Następnie streszczono historię polskiej archeologii, której problematyka badawcza, rozwój metod i sposobów działania są niezbędnym tłem porównawczym dla zbadania i rekonstrukcji dziejów archeologii na ziemi sieradzkiej. W rozdziale 5 na podstawie zgromadzonego materiału źródłowego opisano przebieg i rozwój odkryć i badań na omawianym terytorium od XVIII w., po moment rozpoczęcia II wojny światowej. Ten długi okres został podzielony na dwa główne okresy (do końca I wojny św. i okres 20-lecia międzywojennego). Z kolei podjęto próbę zarysowania specyfiki badawczej ziemi sieradzkiej przed wybuchem wojny. Synteza rozwoju badań archeologicznych opiera się na analizie w czasie i przestrzeni struktury zespołów stanowisk archeologicznych z różnych okresów, w powiązaniu z tematyką i zainteresowaniami badawczymi pokoleń profesjonalnych archeologów i odkrywców pracujących na ziemi sieradzkiej. Omówiono do tego tło społeczno-kulturowe, rozwój muzeów, stowarzyszeń, kolekcji. W zakończeniu, w rozdziale 7, wypunktowano charakterystyczne cechy archeologii ziemi sieradzkiej, które dało się zauważyć na przestrzeni jej ponad 200 lat rozwoju. Część pierwszą pracy kończy bibliografia.. Drugą część stanowi katalog 779 stanowisk archeologicznych. W aneksach zamieszczono tabelaryczne zestawienie danych z katalogu. Pracę uzupełnia wybór ilustracji