Niechciany Auschwitz

The heritage of Auschwitz from the local perspective of Oświęcim appears differently − personally. It is a stigma the town residents have to face every day when fulfilling their own needs and life aspirations, both in the semantic sense (a stigmatising name) and in the material sense (the remains of the camp in the city space). Comments, opinions and criticism concerning the city’s development are received from all over the world. The former camp conservation requirements impose development restrictions for the protection of the place which was created without the participation and consent of the local community. The question asked many times in Oświęcim: “Where does the former camp end and normal life begin?” may be incomprehensible from outside, but is painfully valid here. Highly publicised conflicts, unsolved for years, in which the local heritage becomes meaningless, are caused by the coexistence of the memorial place and urban space. The population of Oświęcim living “in the shadow of Auschwitz” become a social minority for the world, marginalised in the face of the atrocities of the genocide committed here. On the other hand – the moral dimension of Auschwitz either paralyses local initiatives or supports extreme attitudes. The worldwide debate about Auschwitz lacks the local perspective, whereas the local community lacks the historiosophical view and the understanding that today you can reach Oświęcim only through Auschwitz.Dziedzictwo Auschwitz z lokalnej perspektywy Oświęcimia jawi się inaczej - osobiście. Jest piętnem, z którym mieszkańcy miasta muszą się codziennie zmagać przy realizacji własnych potrzeb i aspiracji życiowych. I to zarówno w warstwie semantycznej (stygmatyzująca nazwa), jak i materialnej (pozostałości obozowe w przestrzeni miejskiej). W sprawach miasta i jego rozwoju płyną głosy, opinie i krytyka z całego świata. Uwarunkowania konserwatorskie byłego obozu zagłady nakładają ograniczenia rozwojowe dla ochrony miejsca, które powstało bez udziału i przyzwolenia społeczności lokalnej. Wielokrotnie zadawane w Oświęcimiu pytanie: „gdzie się kończy były obóz, a gdzie się zaczyna normalne życie?”, z zewnątrz może niezrozumiałe, tu jest boleśnie praktyczne. Nierozwiązane od lat kwestie koegzystencji miejsca pamięci i przestrzeni miejskiej generują głośne konflikty, w których lokalne dziedzictwo przestaje mieć jakiekolwiek znaczenie. Mieszkańcy Oświęcimia żyjący w „cieniu Auschwitz”, stają się dla świata mniejszością społeczną marginalizowaną w obliczu potworności popełnionych tutaj zbrodni. Z drugiej strony - moralny wymiar Auschwitz albo paraliżuje lokalne inicjatywy, albo skłania do postaw ekstremalnych. W światowym nurcie debat o Auschwitz brakuje perspektywy lokalnej, w lokalnej społeczności - optyki historiozoficznej i zrozumienia, że współcześnie do Oświęcimia można już dotrzeć tylko przez Auschwitz