Diabetes in de adolescentie en de jongvolwassenheid: Een familiaal perspectief met aandacht voor het functioneren van ouders

De adolescentie en de jongvolwassenheid zijn levensfases gekenmerkt door veel uitdagingen. Bijgevolg is het voor jongeren met type 1 diabetes een complexe taak om hun diabetesbehandeling te integreren in hun dagelijks leven, wat zich kan weerspiegelen in verminderde therapietrouw en metabole controle. Om dit beter te begrijpen, vertrekt het huidige project vanuit een familiaal perspectief. Eerder onderzoek benadrukte reeds het belang van het gezinsklimaat en de ouder-kind relaties in het psychosociaal (bv. depressieve klachten) en het ziektespecifiek functioneren (bv. therapietrouw) van patiënten. Voortbouwend op de bevinding dat sommige ouders van jongeren met type 1 diabetes depressieve klachten en stress rapporteren, focusten we in de huidige studie expliciet op het functioneren van ouders. We introduceerden en onderzochten de ‘ziekte-intrusiviteit’ van ouders bij 316 moeders en 277 vaders. Ouderlijke ziekte-intrusiviteit verwijst naar het gevoel dat de diabetes van zoon of dochter het eigen functioneren mogelijk belemmert op vlak van levensstijl, activiteiten en interesses. We vonden dat de ervaren intrusiviteit van ouders samenhing met meer gerapporteerde depressieve symptomen. Beide waren op hun beurt gerelateerd aan zowel te kritisch als overbeschermend opvoedingsgedrag. Vooral het overmatig kritische aspect bleek geassocieerd met suboptimaal functioneren van patiënten, zoals weerspiegeld in meer depressieve klachten en in minder goede therapietrouw en metabole controle. Deze resultaten bevestigen het belang van het ouderlijke functioneren en de relevantie van een familiaal perspectief op type 1 diabetes, ook wanneer jongeren groeien in zelfstandigheid en steeds meer verantwoordelijkheid opnemen in de zorg voor hun diabetes.status: publishe