Kwetsbare jongvolwassenen uit Beschermd Wonen & Opvang en participatie door middel van sport: Een kwalitatief onderzoek naar de factoren die een rol spelen in het al dan niet participeren aan de sportmomenten van #Clubsport

Samenvatting De laatste jaren is er binnen de Nederlandse samenleving een aantal specifieke veranderingen doorgevoerd. Steeds meer overheidstaken zijn overgeheveld naar gemeenten, die hierdoor meer verantwoordelijkheden hebben gekregen. Ook van burgers wordt verwacht dat zij hun verantwoordelijkheid nemen en participeren aan de samenleving. Het is echter niet voor alle burgers mogelijk om actief deel te nemen aan de maatschappij. Vooral voor kwetsbare mensen kan dit moeilijk zijn. Om maatschappelijke participatie van kwetsbare mensen te bevorderen biedt stichting STOOT een sportparticipatietraject in Groningen aan. Door middel van sport- en dagbestedingsactiviteiten wil STOOT mensen met een afstand tot de maatschappij weer laten re-integreren. Het sportparticipatietraject dat wordt aangeboden heet #Clubsport en is bedoeld voor kwetsbare jongvolwassenen vanaf 18 tot en met 29 jaar uit Beschermd Wonen en Opvang in Groningen. STOOT wil door middel van #Clubsport werken aan meer zelfvertrouwen, zelfredzaamheid en wil kwetsbare mensen kennis laten maken met sport en het verenigingsleven, zodat zij mogelijk meer gaan participeren door bijvoorbeeld het verwerven van een (verenigingsgerelateerde) participatiebaan. Het sportparticipatietraject #Clubsport bestaat uit drie cycli van twaalf weken, waarbij er drie verschillende sporten aangeboden worden. Tijdens de eerste cyclus van twaalf weken bleek dat veel deelnemers die zich hadden aangemeld na verloop van tijd niet meer kwamen opdagen. Om erachter te komen waar dit aan lag is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: ‘Welke factoren spelen een rol in het al dan niet participeren van kwetsbare jongvolwassenen, uit Beschermd Wonen en Opvang in Groningen, aan de sportmomenten van #Clubsport?’. Om deze vraag te beantwoorden is er een kwalitatief onderzoek uitgevoerd. Allereerst is een literatuurstudie verricht naar het begrip ‘participatie’. Vervolgens is er een theoretisch kader opgesteld dat bestond uit twee submodellen. Data zijn verzameld door middel van observaties tijdens de sportmomenten van #Clubsport en door het afnemen van interviews. De geïnterviewde participanten in dit onderzoek bestonden uit twee groepen, namelijk zes deelnemers van #Clubsport en vier betrokken hulpverleners. Uit de resultaten blijkt dat er verschillende factoren zijn die een rol spelen in het al dan niet participeren van kwetsbare jongvolwassenen uit Beschermd Wonen en Opvang aan de sportmomenten van #Clubsport. Er is een aantal factoren dat zowel een bevorderende als een belemmerende rol heeft. Dit zijn: motivatie, sociale steun, de locatie waar de sportmomenten plaatsvinden, de dagen en tijdstippen van de sportmomenten en het ontbreken van consequenties aan de afwezigheid. De persoonlijke aandacht die door de sportprofessionals geboden wordt is de belangrijkste stimulerende factor voor deelname aan #Clubsport. Het sturen van een herinnering door de sportprofessionals van STOOT en de lage drempel die wordt ervaren hebben eveneens een positieve invloed. Tevens hebben gelijkgestemdheid, overeenkomstige normen, waarden en identiteit en het gevoel van veiligheid en vertrouwen een bevorderende rol. Factoren die daarnaast een bevorderende rol hebben zijn: het kunnen ontladen, de mogelijkheid om het huis uit te kunnen, het verantwoordelijkheidsgevoel van de deelnemers en de structuur die #Clubsport biedt. Wat betreft de belemmerende factoren zijn het voornamelijk de psychische problemen die een negatieve rol spelen. Vooral ADHD en depressiviteit komen vaak voor, maar ook gevoelens van angst, schaamte en onzekerheid spelen mee. Daarnaast hebben negatieve jeugdervaringen en de verscheidenheid aan problemen, waar deze doelgroep vaak mee te kampen heeft, op het gebied van financiën, werk, school, huisvesting en sociale relaties, een negatieve invloed. Tot slot hebben een afwijkend dag- en nachtritme, lichamelijke problemen en blowen eveneens een negatief effect op de participatie aan #Clubsport. De belangrijkste aanbeveling voor stichting STOOT is om #Clubsport vorm te geven als een traject waarbij er een samenwerking is tussen de deelnemers en sportprofessionals. Hierdoor kunnen er duidelijke afspraken worden gemaakt, verwachtingen worden uitgesproken en kunnen doelen beter worden nagestreefd. Voor vervolgonderzoek is de belangrijkste aanbeveling om dit pas uit te voeren nadat alle drie de cycli van #Clubsport zijn doorlopen. De verwachting is dat #Clubsport dan loopt zoals het zou moeten lopen en hierdoor meer of andere factoren naar voren komen die een rol spelen in de participatie van kwetsbare jongvolwassenen uit Beschermd Wonen en Opvang aan de sportmomenten van #Clubsport