Sleep loss, brain vulnerability and psychopathology: Experimental studies on the neurobiological consequences of chronic sleep restriction in rats

Veel mensen in onze samenleving leiden aan regelmatige slaapproblemen of hebben gewoonweg niet voldoende tijd voor slaap. Wanneer slaapgebrek een chronisch probleem wordt zouden er wel eens veranderingen in hersenen en lichaam kunnen optreden die ernstige gevolgen hebben voor de psychische en fysieke gezondheid. Zo is er vaak gesuggereerd dat verstoorde slaap kan bijdragen aan het ontstaan van stemmingsstoornissen als depressie. In dit proefschrift worden studies beschreven naar de neurobiologische gevolgen van chronische slaaptekort in ratten. De dagelijkse hoeveelheid slaap werd tot minder dan de helft gereduceerd en in de weken daarna werden de gevolgen bestudeerd voor hersensystemen en hormonale processen die mogelijk betrokken zijn bij depressie. Hoewel een enkele dag van slaaptekort nog geen effecten had op deze systemen, waren er na een week al duidelijk veranderingen meetbaar in de gevoeligheid voor de neurotransmitter serotonine en in de regulatie van de hypofyse-bijnier as, het hormonale systeem dat betrokken is bij de reactie op stress. Na een maand van slaaptekort traden er zelfs morfologische veranderingen op in het brein. Er was een duidelijke afname in de grootte van de hippocampus, een hersengebied dat een belangrijke rol speelt bij de regulatie van emoties en cognitieve processen. Veel van de waargenomen neurobiologische en hormonale veranderingen na chronisch slaaptekort in ratten komen sterk overeen met afwijkingen die zijn vastgesteld bij depressieve patiënten. De resultaten van deze studies leveren dan ook een sterke ondersteuning van de hypothese dat verstoorde slaap niet enkel een symptoom is van depressie maar, bij een deel van de patiënten, mogelijk een causale rol speelt bij het ontstaan van de stemmingsstoornis