Wpływ wieloletniego nawożenia azotem i obornikiem na zmiany wybranych właściwości materii organicznej gleby lekkiej

The aim of the research was to assess the effect of long-term application of different doses of nitrogen fertilizers with or without manure to changes in the total organic carbon content, total nitrogen content, evaluation of dissolved organic carbon content and the value of absorbance coefficient (A4/6) in sandy loam soil. The base of research was the long-term field experiment, established in 1979 at the Wierzchucinek Experimental Station close to Bydgoszcz city - Poland. The experiment was carried out in the three-course crop rotation, potato, rye, rye in randomized split-plot design. The experimental treatments were four levels of N fertilizers in 0, 47, 93, and 140 kg∙ha-1∙yr-1 (N0, N1, N2, N3) as a 1st factor of experiment, and the same doses of N fertilizers with farmyard manure application (30 t∙ha-1) as a 2nd factor. After 36 years of experiment the content of total organic carbon was 26% lower and the content of total nitrogen 13% higher compared to the values determined before the experiment foundation (1979). The consequence of changes in the content of organic carbon and total nitrogen, are changes in the ratio of organic carbon content and total nitrogen content. It was noticed that the use of manure and different nitrogen doses resulted in a decrease of organic carbon content and total nitrogen content value. After application of different nitrogen doses, organic carbon content ranged from 122.4 to 152.2 mg∙kg-1. The same nitrogen doses applied simultaneously with farmyard manure increased the organic carbon content, which ranged from 133.5 to 166.7 mg∙kg-1. The changes of the organic carbon content did not effect on percentage of this fraction in the total organic carbon. Percentage of organic carbon content in total organic carbon content was on averaged 1.6%. After the application of different nitrogen doses, humic acids of analyzed soils were characterized by lower average value of A4/6 (5.4). However, the application of nitrogen doses with manure brought a higher - 6.3 - A4/6 value. Farmyard manure application caused the formation of humic acids of lower molecular weight and a low humification degree.Celem pracy było zbadanie wpływu długookresowego nawożenia zróżnicowanymi dawkami azotu stosowanymi z obornikiem lub bez tego nawozu na zmiany zawartości ogólnego węgla organicznego (OWO), azotu ogółem (Nog), rozpuszczalnego węgla organicznego (RWO) w glebie oraz określenie wartości absorbancji (A4/6). Podstawą badań było statyczne wieloletnie doświadczenie polowe, założona w 1979 roku w Stacji Badawczej w Wierzchucinku koło Bydgoszczy. Prowadzono je w trzyletnim, uproszczonym zmianowaniu: ziemniak – żyto ozime – żyto ozime. Pierwszym czynnikiem doświadczenia było zróżnicowane nawożenie azotem, dawki w kg∙ha-1 ∙r -1 wynosiły: N0, N47, N93, N140, drugim zastosowane dawki azotu na tle obornika (30 t∙ha-1). Po 36 latach stosowanego nawożenia średnie zawartości węgla oznaczone w próbkach glebowych były średnio niższe o 26%, natomiast zawartości azotu ogółem w glebie były wyższe o 13% w porównaniu do zawartości określonych w glebie przed założeniem doświadczenia (1979). Konsekwencją zmian zawartości węgla organicznego i azotu ogółem, są zmiany wartości stosunku zawartości węgla do azotu ogółem. Stosowanie łącznie obornika i zróżnicowanych dawek azotu spowodowało zawężenie wartości stosunku zawartości węgla do azotu ogółem. Stwierdzono, że zawartości węgla organicznego w glebie po zastosowaniu zróżnicowanych dawek azotu, wahały się w zakresie od 122.4 mg∙kg-1 do 152.2 mg∙kg-1 natomiast aplikacja azotu na tle obornika spowodowała, że zawartości te mieściły się w zakresie od 133.5 mg∙kg-1 do 166.7 mg∙kg-1 . Zawartości węgla organicznego nie przełożyły się na procentowy udział tej frakcji w całkowitej zawartości węgla organicznego. Udział ten średnio wynosił 1.6%. Zauważono również, że po aplikacji badanych dawek azotu, kwasy huminowe analizowanych gleb charakteryzowały się średnio niższymi wartościami współczynnika A4/6, który wynosił 5.4. Natomiast po zastosowaniu zróżnicowanych dawek azotu łącznie z obornikiem wynosił 6.3. Nawożenie obornikiem generowało powstawanie kwasów huminowych o mniejszej masie cząsteczkowej i o niskim stopniu humifikacji