Koncepcyjny i ewolucyjny wymiar controllingu

Controlling jako zbiór działań, dla którego są charakterystyczne określone cele, zadania, metody i organizacja, znajduje zastosowanie w przedsiębiorstwach głównie obszaru niemieckojęzycznego od lat 60. XX w., wykazując przy tym różnorodność rozwiązań. W literaturze niemieckiej sformułowano dotychczas szereg koncepcji controllingu. Od początku lat 90. XX wieku koncepcje te znajdują coraz większe zainteresowanie w Polsce, a systemy controllingu zastosowanie w przedsiębiorstwach w naszym kraju. Celem artykułu jest włączenie się autorek do toczących się dyskusji w środowisku naukowym rachunkowości w Polsce na temat istoty, metod i roli controllingu oraz jego relacji z procesami zarządzania i z rachunkowością zarządczą, poprzez przedstawienie ustaleń i opinii wynikających z przeprowadzonych studiów literaturowych, obejmujących głównie publikacje niemieckojęzyczne. W szczególności celem artykułu jest prezentacja różnych interpretacji pojęcia „controlling” i definicji controllingu oraz wskazanie typów koncepcji controllingu, jakie sformułowano w toku ich rozwoju. W artykule przedstawiono w zarysie historię controllingu oraz tendencje jego rozwoju w krajach niemieckojęzycznych. Podjęto przy tym próbę objaśnienia wpływu Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) na zmianę relacji między controllingiem a systemem rachunkowości finansowej spółek publicznych w Niemczech, zobowiązanych do sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych według MSSF