OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA AYANLAR, SERMAYE BİRİKİMİ VE GİRİŞİMCİLİK

Osmanlı İmparatorluğu’nun adem-i merkeziyetçilik dönemi 17. yüzyılda başlamış ve 18. yüzyılda zirveye çıkmıştır. Bu çalışmada ilgili dönemde sermaye sahibi olan ayanların sermayelerini nasıl değerlendirdikleri incelenmektedir. Bu sebeple ayanlığın tarihsel süreçte hangi köşe taşları vasıtasıyla ihdas olunduğu üzerine durulmuş ve ekonomi literatüründeki girişimci (kapitalist) tanımının bu sınıf için ne kadar uygun olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Ancak girişimci bir sınıfın gelişmesini sağlayan gerekli temel şartların oluşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte ayanlar tipik bir girişimci gibi yalnızca kar etmek kaygısında olmamış, aynı zamanda taşrada siyasi nüfuzlarını artırmaya çalışan birer güç odağı gibi davranmışlardır