In the trap of agnosticism: Judas according to Emiliyan Stanev

In the trap of agnosticism: Judas according to Emiliyan Stanev The article discusses the modern sensation of complete enslavement. It offers an in-depth analysis of Emiliyan Stanev’s short story Lazarus and Jesus (Lazar i Isus; 1977) in the context of relevant entries from the author’s diaries. The article centres on the presentation of Judas as a debunker of Christ’s teaching. Stanev presents his vision of a permanent rift between spirit and reason that is not only a clear expression of the tragedy of agnosticism, but also, paradoxically, an indication that the state of ignorance is blessed, albeit impossible to achieve. Stanev’s story can be interpreted as a deeply ambiguous polemic not only with Christian religion understood as an “irrational” truth about transcendence but also with ideology, i.e. a doctrine that promises future happiness but is just as oppressive as formal secular power. W pułapce agnostycyzmu, czyli Judasz według Emiliana Stanewa Artykuł omawia problematykę nowoczesnego poczucia totalnego zniewolenia. Przed­miotem uwagi jest opowiadanie Emiliana Stanewa Лазар и Исус (Łazarz i Jezus, 1977), zaś kontekstem – osobisty dziennik autora oraz rola jego Judasza jako demistyfikatora Chrystusowej nauki. Postawiona przez pisarza diagnoza wiecznego rozdarcia między duchem a rozumem staje się nie tylko kryptonimem tragizmu postawy agnostycznej, lecz – paradoksalnie – także przesłanką dla tezy o błogosławionym, choć niemożliwym do osiągnięcia stanie niewiedzy. Utwór interpretowany jest jako głęboko ambiwalentna polemika nie tyle z religią chrześcijańską jako irracjonalną „prawdą” o transcendencji, co z ideologią, tj. doktryną obiecującą przyszłe szczęście, choć równie zniewalającą jak formalna władza świecka