Eindrapportage archeologisch vooronderzoek (3866.001) Pastoor van der Marckstraat 64 te Weurt

Gespecificeerde archeologische verwachting Voor het plangebied wordt voor de perioden (Laat-)Paleolithicum t/m Midden-Bronstijd de kans op het voorkomen van archeologische resten laag geacht en voor de perioden vanaf de Late-Bronstijd hoog geacht. Eventueel aanwezige archeologische resten uit de perioden (Laat-)Paleolithicum t/m Midden-Bronstijd worden verwacht in de top van de Pleistocene rivierterrasafzettingen (Wijchen Laag) dan wel van de ijssmeltwaterafzettingen (sandr), op basis van gegevens van het nader bodemonderzoek rond 2 m -mv. Archeologische resten uit de perioden vanaf de Late-Bronstijd t/m Midden-IJzertijd worden verwacht in/in de top van de afdekkende laag oeverwalafzettingen gesedimenteerd tijdens de jongste fase van de Ressense stroomgordel en de oudste fase van de stroomgordel van de Waal. Voor de perioden Late-Bronstijd - Romeinse tijd kunnen er in de archeologische laag nederzettingssporen, grafvelden en/of rituele plaatsen gevonden worden. Uit de periode Middeleeuwen tot aan Nieuwe tijd kunnen resten en sporen van een (boeren)erf gevonden worden en worden verwacht in de afdekkende laag dijkdoorbraakafzettingen (overslaggronden). Er zijn geen duidelijk gegronde reden om buiten de reeds bebouwde delen van het plangebied (schuur, gierkelder en vijver) een dermate verstoorde bodemopbouw te verwachten waardoor archeologische resten niet meer in situ aanwezig zullen zijn. Resultaten inventariserend veldonderzoek Uit de resultaten van het inventariserend veldonderzoek (IVO, verkennende fase direct gecombineerd met de karterende fase) blijkt dat er in het plangebied geen dijkdoorbraakafzettingen of overslaggronden aanwezig zijn. Wellicht dat deze wel meer ten noordwesten van het plangebied voorkomen, in stroomafwaartse richting vanaf de locaties waar de wielen liggen of hebben gelegen (ter plaatse van het reeds afgegraven Maas-Waal kanaal). Daar waar nog sprake is van een intacte bodemopbouw, in het noordoostelijke en centrale deel van het plangebied, bestaat deze uit betreft een kalkloze ooivaaggrond, in de vorm van een humeuze 1Ap-horizont, gevolgd door een zwak ontwikkelde verwerings-1Bw-horizont en een overgangs-1BC-horizont. Dit bodemprofiel is gevormd in oeverwalafzettingen die gesedimenteerd zullen zijn tijdens de jongste fase van de Ressense stroomgordel en de oudste fase van de stroomgordel van de Waal. Bij de boringen gezet in het noordwestelijke en zuidelijke deel plangebied is gezien dat ter plaatse bodemverstorende ingrepen zijn uitgevoerd die reiken tot minimaal 95 en maximaal 140 cm -mv, gemiddeld tot 110 cm -mv. Zeer waarschijnlijk gaat het om ontgraven terreindelen die zijn uitgevoerd toen het terrein deels uitmaakt van de chemische wasserij, en met de huidige herinrichting met grond zijn aangevuld. Onder het verstoringsniveau is bij de meeste boringen in het noordwestelijke en zuidelijke deel plangebied nog een dun restant van de overgangs-1BC-horizont zichtbaar van de oorspronkelijke ooivaaggrond, tussen gemiddeld 110 en 130 cm -mv. Vanaf gemiddeld 140 cm -mv komen waar-schijnlijk sandrafzettingen (ijssmeltwaterafzettingen) voor. In géén van de boringen zijn archeologische resten aangetroffen. Ook concentraties van houtskool of fosfaatvlekken, welke een aanwijzing kunnen zijn voor de aanwezigheid van een door de mens gevormde cultuurlaag, of indicatoren die kunnen wijzen op een oudere woongrond, zijn niet waargenomen. Op basis van deze resultaten is er geen aanleiding om de aanwezigheid van een archeologische vindplaats in het plangebied te vermoeden. Conclusie De gespecificeerde archeologische verwachting, zoals die is weergegeven tijdens het bureauonderzoek, wordt door het booronderzoek redelijk bevestigd voor wat betreft de landschappelijke lig-ging/paleogeografische ontwikkeling van het plangebied, echter niet voor wat betreft de hoge ver-wachting op het aantreffen van archeologische indicatoren daterend vanaf de Late-Bronstijd. Deze verwachting voor kan dan ook worden bijgesteld naar geen verwachting. Advies Op grond van de resultaten van het archeologisch vooronderzoek adviseert Econsultancy om binnen het plangebied geen vervolgonderzoek te laten uitvoeren. voor delen van het plangebied zijn is sprake van een verstoorde bodemopbouw en verder zijn er in alle gezette boringen geen archeologische indicatoren aangetroffen. Wel dient te allen tijde bij het afgeven van een omgevingsvergunning de wettelijke meldingsplicht (5.10 van de Erfgoedwet uit juli 2016) kenbaar te worden gemaakt om het documenteren van toevalsvondsten te garanderen: Degene die anders dan bij het doen van opgravingen een zaak vindt waar-van hij weet dan wel redelijkerwijs moet vermoeden dat het een monument is (in roerende of onroerende zin), meldt die zaak zo spoedig mogelijk bij Onze minister. Deze aangifte dient te gebeuren bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort. Het verdient aanbeveling ook de verantwoordelijk ambtenaar van de gemeente Beuningen en diens adviseur (mevrouw S. van Roode, regioarcheoloog Nijmegen e.o.) hiervan per direct in kennis te stellen. Dit advies is voorgelegd aan het bevoegd gezag in kwestie, Burgemeester en Wethouders van de gemeente Beuningen (beoordeling archeologisch rapport door de heer P. Franzen, Senior beleidsmedewerker archeologie, Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling - Gemeente Nijmegen, d.d. 26 juni 2017). Met bovenstaand advies wordt niet ingestemd. Door het gebied loopt zeer waarschijnlijk een Romein-se weg, die ook tot in de (Vroege-)Middeleeuwen als zodanig heeft gefunctioneerd. Het gaat daarbij om de oude Koningsweg, die in dit deel tegenwoordig Pastoor Van der Marckstraat heet. Meer westelijk heet deze weg tegenwoordig de Van Heemstralaan. Het is deze oude Romeinse verbindingsweg die vanuit de westelijke stadspoort van de civiele Romeinse stad Ulpia Noviomagus, de hoofdstad van de Bataven, diverse Romeinse villa's in Beuningen en Druten met de stedelijke agglomeraties in Nijmegen verbond, en mogelijk ook de castella aan de Maas. Wegen zijn erg belangrijk, omdat ze, ook vroeger al, het landschap en de inrichting daarvan structureerden. Wegen verbinden, maar bundelen en binden ook bepaalde nederzettingsvormen en andere complextypen. Langs (Romeinse) wegen kunnen grafvelden voorkomen, maar ook bijvoorbeeld wachtposten. Het probleem van wegen, en de wel in het bureauonderzoek genoemde mogelijke grafvelden, is dat deze door middel van booronderzoek niet of nauwelijks op te sporen zijn. Deze specifieke verwachting is in het verleden ook de aanleiding geweest om in de directe omgeving meerdere gravende onderzoeken in gang te zetten. Daarbij kon echter de Romeinse weg niet aangetoond worden. Dat kwam deels door recente verstoringen, en mogelijk ook omdat de weg niet binnen die onderzocht gebieden liep. De kans dat binnen het huidige perceel die weg wel aanwezig is, kan dus nog steeds als hoog ingeschat worden. Geadviseerd wordt een vervolgonderzoek te laten uitvoeren, in de vorm van één proefsleuf, die haaks op de Pastoor Van der Marckstraat moet komen liggen, ter hoogte van boring 2 tot en met boring 7. Het doel van deze sleuf is voornamelijk een profiel (zo nodig twee: noord en zuidwand van dezelfde werkput) te documenteren dat uitsluitsel kan bieden op de vraag of de Romeinse/Vroeg-Middeleeuwse weg hier door het plangebied gelopen heeft