Bergbezinkbassin bij onderzoeksgebied Herkenbosch-Keulsebaan; aardgastransportleidingtracé Odiliapeel-Melick (A-665), catalogusnummer ML, gemeente Roerdalen; archeologisch onderzoek: proefsleuven en begeleiding.

In opdracht van N.V. Nederlandse Gasunie heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau in juni-juli 2012 een proefsleuvenonderzoek en een archeologische begeleiding uitgevoerd ter plaatse van onderzoeksgebied Keulsebaan te Herkenbosch (gemeente Roerdalen), waar een bergbezinkbassin gerealiseerd ging worden. Tijdens onderhavig onderzoek werd circa 2.800 m² onderzocht. In het onderzoeksgebied zijn twee vindplaatsen aangetroffen. De oudste vindplaats (vindplaats 1) bestaat uit een aantal (paal)kuilen en een vondstconcentratie. Deze maken deel uit van een nederzetting. De kuilen kunnen geassocieerd worden met handgevormd aardewerk, natuursteen en, in mindere mate, verbrande leem en bot. Op basis van de studie van het aardewerk en 14C-dateringen worden de sporen gedateerd in de overgangsperiode van de Vroege naar de Midden IJzertijd. Bijzonder was de vondstconcentratie, die bestond uit verbrand natuursteen (kookstenen, 55 kg) en aardewerk (649 stuks). Door de afwezigheid van houtskool lijkt het er niet op dat het om een haard, brandplek of afvaldump gaat. Het lijkt erop dat de vondsten opzettelijk zijn gedeponeerd. De betekenis blijft een raadsel, omdat een duidelijke context (kern of periferie nederzetting?) ontbreekt. Bovendien zijn geen parallellen bekend waar zowel kookstenen als verbrand aardewerk in een ondiepe kuil werden achtergelaten. Een mogelijke interpretatie is dat de vondstconcentratie deel heeft uitgemaakt van een verlatingsritueel of een bepaalde etappe binnen het ritueel (zoals het bereiden van een maaltijd). De jongste vindplaats (vindplaats 2) bestaat uit houtskoolmeilers. Twee van deze meilers werden gedateerd middels 14C-onderzoek; beide meilers blijken uit de Volle Middeleeuwen te dateren. Van zeven houtskoolmeilers werd het houtskool onderzocht. Nagenoeg al het houtskool betreft eikenhout, waarbij zowel stam- als noesthout, en hout met zowel brede als smalle jaarringen (resp. gegroeid in goede en slechte omstandigheden) werd gebruikt. Dit is een aanwijzing dat men selectief te werk is gegaan bij de keuze voor de te gebruiken houtsoort. De sporen in het onderzoeksgebied zijn opgegraven tijdens de begeleiding waardoor geen verdere restricties meer gelden. Tijdens het veldwerk zijn sporen van deze vindplaatsen opgegraven. Dit betekent dat het onderzoeksgebied kan worden vrijgegeven. Er gelden dan ook geen restricties ten aanzien van de aanleg van het bergbezinkbassin. Op basis van de bevindingen van dit onderzoek neemt de gemeente Roerdalen een selectiebesluit