Hoe kijken patiënten zelf tegen hun plichten en verantwoordelijkheden aan?

Niet alleen artsen, ook patiënten hebben plichten en verantwoordelijkheden. Patiënten willen die verantwoordelijkheid nemen en een actievere rol spelen bij hun behandeling. Sinds 1995 zijn de rechten en plichten van patiënt en behandelaar vastgelegd in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). Vooral de rechten van de patiënt hebben veel aandacht gekregen. De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) brengt ook meer de plichten en verantwoordelijkheden van patiënten onder de aandacht. In het in 2007 verschenen ‘Signalement’ wordt ‘goed patiëntschap’ teruggebracht tot drie verantwoordelijkheden: patiënten moeten zich houden aan algemeen geldende omgangsvormen, als verzekerden hun zakelijke verplichtingen nakomen, en meewerken aan de behandeling. Volgens de RVZ is het naleven van deze verantwoordelijkheden nog niet vanzelfsprekend. Met subsidie van de RVZ onderzocht het NIVEL de mening van de algemene bevolking over hun plichten en verantwoordelijkheden als patiënt. Plicht Uit het NIVEL-onderzoek blijkt dat mensen zich bewust zijn van hun plichten en verantwoordelijkheden als patiënt. Het merendeel van de mensen (97%) wil juist betrokken worden bij beslissingen over de behandeling. En de meerderheid (80%) vindt dat hulpverleners hen daarvoor voldoende informatie geven. Veel mensen (50%) vinden dat patiënten ook zelf actief naar informatie moeten vragen, deze ook zelf moeten opzoeken en de hulpverlener ook actief alle benodigde informatie moeten verstrekken. De meeste mensen (88%) vinden bovendien dat patiënten ook zelf verantwoordelijk zijn voor de resultaten van de behandeling. Als patiënten bijvoorbeeld behandelvoorschriften niet nakomen, mag dit van bijna de helft van de mensen gevolgen hebben. Of ze hier ook nog zo over denken als ze werkelijk patiënt zijn, is moeilijk te onderzoeken. Consumentenpanel Het onderzoek is gebaseerd op peilingen in januari 2006 en in februari 2008 binnen het Consumentenpanel Gezondheidszorg van het NIVEL. Beide peilingen leverden ongeveer 1100 bruikbare vragenlijsten op. Het Consumentenpanel bestaat uit 2800 mensen en is representatief voor de Nederlandse bevolking. De panelleden worden sinds oktober 2005 regelmatig bevraagd over het zorgstelsel