Vooroeversuppleties in de Oosterschelde : Meerwaarde voor ecologie, economie en waterveiligheid

Vooroeversuppleties kunnen tegelijkertijd bijdragen aan de waterveiligheid en aan de ecologie en economiein de Oosterschelde. Dit artikel bespreekt deze potentiële bijdragen aan de hand van een praktijkervaringen een rekenvoorbeeld. Het laat zien dat met vooroeversuppleties een reductie van de belastingvan dijklichamen mogelijk is waarmee reguliere dijkversterking uitgesteld kan worden en tegelijkertijdnatuur- en recreatiedoelen kunnen worden gediend. Bestuurlijke afspraken over de verdeling van investeringskosten,beheer en onderhoud zijn daarbij een belangrijke succesfactor.Vooroeversuppleties in deOosterscheldeIn en rondom de Oosterschelde zijn in de afgelopen zestigjaar grote ingrepen uitgevoerd om het gebied veiligerte maken in het kader van het eerste Deltaplan.Daardoor staat de Oosterschelde niet langer in verbindingmet de Rijn en de Schelde en is de voormalige zeearmveranderd in een zoutwater baai met gereduceerdgetij. De aanleg van de Oosterscheldekering, de OesterenPhilipsdam heeft ook geleid tot erosie en herverdelingvan zand en sediment van platen en slikken naarde geulen van de Oosterschelde (ook wel zandhongergenoemd). Hierdoor slinkt het areaal intergetijdengebiedin de Oosterschelde met circa 50 hectare per jaar(Eelkema et al., 2013; Van Zanten & Adriaanse, 2008).De Oosterschelde is sinds 2002 een Nationaal Park.Behoud van intergetijdengebied is een substantiële opgavein het kader van het Europese natuurbeleid; binnenenbuitendijkse gronden zijn aangewezen als Natura2000-gebied. De droogvallende slikken en platen in deOosterschelde zijn van belang voor de zeehonden en foeragerendewatervogels, in het bijzonder voor steltlopers.Het ontwerpbeheerplan is in juni 2015 ter inzage vrijgegeven(Rijkswaterstaat, 2015).In het Deltaprogramma is opgenomen dat het peil- ensluitregime van de Oosterscheldekering en het beheer enonderhoud van de dijken aangepast zullen worden methet oog op klimaatverandering (Staf Deltacommissaris,2014). Alvorens dat te doen zal eerst uitgezocht wordenof de toepassing van innovatieve dijkconcepten (inclusiefzandsuppleties van de vooroevers) en een gewijzigdpeil- en sluitregime van de Oosterscheldekering realiseerbaarzijn en welke mogelijke meerwaarde deze biedenvoor veiligheid, natuur, recreatie en visserij. In eerderonderzoek van Rijkswaterstaat zijn locaties geïdentificeerdwaar vooroeversuppleties theoretisch mogelijkzijn (figuur 1).Dit artikel onderzoekt en vergelijkt een praktijkvoorbeeldvan een uitgevoerde vooroeversuppletie(Sophiastrand) en een rekenvoorbeeld van een mogelijkevooroeversuppletie (Slikken van den Dortsman), ziefiguur 1, wat betreft hun potentiële bijdrage aan waterveiligheid,ecologie en economie. De gegevens zijn verkregendoor het samenbrengen en interpreteren van deresultaten uit beleidsondersteunend onderzoek in hetkader van het Deltaprogramma. Daarnaast worden aanbevelingengedaan over het aanvullen van de integraleontwerprichtlijnen uit het innovatieprogramma Buildingwith Nature (De Vriend et al., 2015) voor de dimensioneringvan specifieke vooroeversuppleties in estuaria