Case note: Rb. Noord-Nederland (nr. 14/00452: Landbouwvrijstelling is van toepassing bij de afwaardering van een vordering)

Belanghebbende exploiteert in de vorm van een eenmanszaak een akkerbouwbedrijf. Belanghebbende heeft op 28 januari 2000 een koopovereenkomst gesloten waarbij hij percelen landbouwgrond heeft verkocht. Belanghebbende heeft als tegenprestatie een vordering ontvangen tot betaling van een initiële koopprijs per hectare. Daarnaast bestaat de tegenprestatie uit een aanvulling op deze initiële koopprijs, zijnde een nabetalingsregeling, waarvan de hoogte en de verschuldigdheid door de koper afhankelijk is van de vervulling van de voorwaarde dat - kort gezegd - bestemming van de percelen landbouwgrond wordt gewijzigd in woningbouw, dan wel industrie/bedrijventerrein. In verband met de nabetalingsregeling stond aan het begin van het boekjaar 2009/2010 op de balans van belanghebbende een vordering geactiveerd. De inspecteur stelt zich op het standpunt dat belanghebbende ten aanzien van deze nabetalingsregeling in het boekjaar 2000/2001 geen winst had mogen nemen. De rechtbank is van oordeel dat de nabetalingsregeling een vordering betreft die voortvloeit uit een verbintenis onder opschortende voorwaarde en ten aanzien waarvan reeds op het moment van het sluiten van de koopovereenkomst winst mag worden genomen. Belanghebbende heeft de nabetalingsregeling dan ook terecht als een vordering op zijn balans geactiveerd. Toepassing van de foutenleer is dan niet aan de orde. Tussen partijen is vervolgens in geschil of de afwaardering van de vordering ook onder de landbouwvrijstelling, zoals deze gold tot 27 juni 2000, dient te vallen. Belanghebbende stelt dat het, gelet op de economische situatie en de woningmarkt in 2010, vrijwel zeker is dat hij de volledige vordering nooit zal ontvangen. Belanghebbende wenst daarom de vordering op basis van goed koopmansgebruik af te waarderen tot nihil. Ter zake van deze afwaardering is volgens belanghebbende de landbouwvrijstelling niet van toepassing omdat geen sprake is van de waardeverandering van de grond, maar van de vordering. De rechtbank oordeelt dat een redelijke wetstoepassing meebrengt dat de landbouwvrijstelling, waaronder ook de aanvankelijk genomen winst ter zake van de verkregen vordering was gebracht, ook van toepassing is op de afwaardering van de vordering, voor zover deze de in het boekjaar 2000/2001 geactiveerde contante waarde betreft. Dit leidt ertoe dat de afwaardering van de vordering niet ten laste van de belastbare winst uit onderneming van belanghebbende kan worden afgewaardeerd. (Beroep gegrond.