Hoofdstraat 73-75, Velp Gemeente Rhed: Archeologisch bureauonderzoek & Inventariserend Veldonderzoek, verkennende fase

In opdracht van mevrouw S.C.W. Balhuizen heeft IDDS Archeologie in november 2011 een archeologisch bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek (IVO), verkennende fase, uitgevoerd aan de Hoofdstraat 73-75 in Velp, gemeente Rheden. De aanleiding voor dit onderzoek is een bestemmingsplanwijziging ten behoeve van de sloop van de huidige bedrijfsgebouwen en showroom met bovenliggende dienstwoning en de bouw van een winkelruimte annex appartementen. Graafwerkzaamheden ten behoeve van deze ontwikkeling zullen zorgen voor een bodemverstoring tot op onbekende diepte. De kans bestaat dat eventueel aanwezige archeologische waarden hierdoor verstoord dan wel vernietigd zullen worden. Uit het bureauonderzoek blijkt dat het plangebied zich op een daluitspoelingswaaier of een glooiing van hellingafspoelingen bevindt die gevormd zijn gedurende het Saalien en/of het Weichselien. In de top van deze afzettingen kunnen archeologische resten in de vorm van bewoning, begraving of ander landgebruik aanwezig zijn die dateren vanaf het Midden-Paleolithicum. De bodem bestaat mogelijk uit hoge bruine enkeerdgronden, wat aantoont dat bovenop de afzettingen een humeus plaggendek is opgebracht ten behoeve van akkerbouw. Deze methode werd hoofdzakelijk toegepast vanaf de Late- Middeleeuwen en was bedoeld om het land meer vruchtbaar te maken. Het humeuze dek kan de onderliggende afzettingen en de daarin eventueel aanwezige archeologische resten hebben beschermd tegen grondbewerkingen zoals ploegen. In het plangebied worden archeologische resten van bewoning, begraving of ander landgebruik verwacht vanaf het Midden-Paleolithicum. Op basis van historische informatie kunnen zich in ieder geval vanaf de 19de eeuw resten van bewoning in de ondergrond bevinden, aangezien vanaf deze periode het dorp Velp zich naar het plangebied had uitgebreid. Onder het woonhuisgedeelte van de bebouwing aan de hoofdstraat is een kelder aanwezig waardoor ter plekke van de kelder geen archeologische resten meer zullen voorkomen. Tijdens het veldonderzoek zijn in de ondergrond sandr-afzettingen aangetroffen (Drenthe Formatie). Sandrs (daluitspoelingswaaiers) zijn puinwaaiers van glaciofluviale afzettingen die gevormd zijn door smeltwater afkomstig van het landijs tijdens de ijstijden. Deze afzettingen zijn grotendeels onverstoord en kunnen eventuele archeologische resten herbergen die dateren vanaf het Midden- Paleolithicum. De sandr-afzettingen zijn afgedekt door een humeus dek dat blijkens de aanwezigheid van moderne baksteenfragmenten en sporen steenkool verstoord is geraakt. Daarnaast is boring 3 gestaakt op een mogelijke fundering in de ondergrond die mogelijk gedateerd kan worden in de 19de of 20ste eeuw. Op basis van de resultaten van het inventariserend veldonderzoek wordt geadviseerd om archeologisch vervolgonderzoek uit te laten voeren in de vorm van een proefsleuvenonderzoek. De archeologische resten worden verwacht in de top van de sandr-afzettingen. De bovenkant van deze afzettingen bevindt zich op een diepte van minimaal 1,0 m -mv, of 16,2 m NAP, en maximaal 1,5 m – mv, of 15,6 m NAP. Daarnaast kunnen in de ondergrond van het plangebied funderingen aanwezig zijn die mogelijk uit de 19de eeuw te dateren zijn. In boring 3 ligt deze fundering dieper dan 1,7 m –mv, of 15,7 m NAP. Een proefsleuvenonderzoek is alleen nodig wanneer de voorgenomen grondwerkzaamheden dieper reiken dan 0,8 m –mv, of 16,4 m NAP, daarbij rekening houdend met een veiligheidsmarge van 20 cm, en niet ter plaatse van de aanwezige of reeds verwijderde kelder of ondergrondse tanks. Dit advies is onderschreven door de bevoegde overheid, de gemeente Rheden