Oudeweg 6, Haarlem (gemeente Haarlem): Een Bureauonderzoek

ADC ArcheoProjecten heeft in september 2015 een bureauonderzoek uitgevoerd naar de archeologische waarde van de locatie Oudeweg 6 in Haarlem, gemeente Haarlem. De aanleiding van het onderzoek betreft de voorgenomen bodemsanering en verlegging van kabels en leidingen binnen het plangebied. De werkzaamheden worden uitgevoerd in het kader van ’project Modernisering RLW’. Het doel van bureauonderzoek is het aan de hand van schriftelijke bronnen verwerven van informatie over bekende en/of verwachte archeologische waarden in het plangebied, om daarmee te komen tot een gespecificeerde, archeologische verwachting (zie § 2.1). Hieruit komt naar voren dat het plangebied gelegen is in de Waarderpolder, een met veen overdekte strandvlakte tussen de strandwal van Haarlem in het westen en de strandwal van Heemstede – Spaarnwoude in het oosten. In de strandvlakte komen (kleine) zandige opduikingen met een afwijkende oriëntatie (haaks op de strandwallen) voor. De exacte locaties van deze zandopduikingen zijn vanwege het ontbreken van voldoende nauwkeurige gegevens van de ondergrond niet bekend. De zandige opduikingen boden in het verleden, vergelijkbaar met strandwallen, droge en gunstige wooncondities. Op basis van de datering van de vorming van de zandige opduikingen kan in of aan de top ervan sprake zijn van de aanwezigheid van archeologische waarden uit de periode vanaf het Laat Neolithicum tot de Ijzertijd. Op basis van de resultaten van enkele eerder in het gebied verrichte geologische en milieukundige boringen is binnen het hier besproken plangebied de aanwezigheid van een zandige opduiking echter niet aannemelijk. In de periode Ijzertijd – Vroege Middeleeuwen vernatte de strandvlakte en trad op grote schaal veengroei op. De kans op de aanwezigheid van vindplaatsen uit deze perioden wordt daarom zeer klein geacht. Aan het eind van de Late Middeleeuwen en in de Nieuwe tijd werd het gebied vanaf de oevers van het Spaarne ontgonnen. In de top van het veen en/of kleidek (Ije Laag) kunnen archeologische resten verwacht worden die samenhangen met de ontginning van het gebied, zoals ontginningssloten en –greppels. Als gevolg van het opbrengen van een 220 tot 330 cm dik zandlichaam in het tweede kwart van de 19e eeuw zullen deze, vanwege de ligging aan of direct onder het toenmalige maaiveld, evenwel grotendeels verstoord zijn. In de noordwesthoek van het plangebied moet op basis van historische informatie rekening worden gehouden met sporen van de singelgracht, die vanaf de 17e eeuw de stadsveste van Haarlem omsloot en in 1910 werd gedempt. Indien na de aanleg de gracht niet tot grote diepte is uitgebaggerd, kan in de vulling uiteenlopend vondstmateriaal worden aangetroffen. Dit materiaal zal in het algemeen als gevolg van de permanente ligging onder de grondwaterspiegel goed geconserveerd zijn en kan informatie geven over menselijke activiteiten in het gebied gedurende de 17e, 18e en het begin van de 19e eeuw. Aan de rand van de gracht kunnen daarnaast houten beschoeiingen en resten van steigers worden aangetroffen. Uit een boorprofiel van een milieukundige boring die op de locatie van de voormalige gracht is gezet, blijkt dat deze is opgevuld met een 320 cm dik zandlichaam. Hieronder bevindt zich een laag zwak kleiig veen, waarvan niet af te leiden is of dit de bodem van de voormalige gracht betreft of natuurlijk veen. Gezien de diepteligging van deze laag zal in geval van een grondsanering tot 1,5 m –mv de grachtvulling niet worden vestoord. Ook zal hierbij aan de gracht gerelateerd constructiehout niet worden aangesneden. In geval van een diepere grondsanering, die ten behoeve van machinefundaties is voorzien, bestaat wel de kans dat archeologische waarden worden aangetast. Ten aanzien van de grondsanering tot 1,5 m –mv adviseert ADC ArcheoProjecten het terrein vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. In geval van een diepere grondsanering, die ten behoeve van machinefundaties is voorzien, adviseert ADC ArcheoProjecten in het noordwestelijk deel van het plangebied (circa 350 m2) de werkzaamheden in een archeologische begeleiding te voorzien