Middelweg 42-44b, Leersum (gemeente Utrechtse Heuvelrug): Een Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek in de vorm van een verkennend booronderzoek

ADC ArcheoProjecten heeft in november en december 2014 een bureauonderzoek en Inventariserend veldonderzoek uitgevoerd voor de locatie Middelweg 42-44b in Leersum (gemeente Utrechtse Heuvelrug). Aanleiding is de voorgenomen woningbouw op de locatie. Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Met name de verschillende onderzoeken die in het aangrenzende Middelweggebied zijn uitgevoerd vormen daarbij een belangrijke bron. Op basis van extrapolatie van de aldaar verkregen onderzoeksgegevens komt naar voren dat de bodem van het plangebied naar verwachting bestaat uit matig fijn dekzand (Laagpakket van Wierden binnen de Formatie van Boxtel). Ingeschakeld in het dekzand (circa 150 cm –mv) is een vegetatiehorizont te verwachten. Tijdens het gravend onderzoek in het Middelweggebied zijn in de bodemlaag, die op basis van 14C onderzoek als vroegmesolithisch is gedateerd, geen archeologische resten aangetroffen. Dit sluit de aanwezigheid van sporen in aangrenzende gebieden, waaronder het hier besproken plangebied niet uit. In de top van het dekzand, op een diepte circa 85 cm –mv, zijn in het Middelweggebied sporen van een nederzettingsterrein uit de periode van de Vroege Bronstijd, de Ijzertijd, de Romeinse tijd en de Vroege Middeleeuwen aangetroffen. Aangenomen mag worden dat dit nederzettingsterrein zich zeker tot binnen het hier besproken plangebied uitstrekt. Hier bovenop bevindt zich een vroegmiddeleeuwse akkerlaag waarvan aangenomen wordt dat ook deze zich tot binnen het plangebied uitstrekt. In de akkerlaag moet rekening gehouden met vondstmateriaal uit voorafgaande perioden. Binnen het Middelweggebied wordt de vroegmiddeleeuwse akkerlaag afgedekt door een plaggendek dat is aangebracht in de Late Middeleeuwen. Op grond van historische informatie worden binnen het plangebied evenwel geen archeologische sporen uit de Late Middeleeuwen en de Nieuwe tijd verwacht. Indien aanwezig zal het plaggendek binnen het plangebied vermoedelijk door de aanleg van funderingen en infrastructuur deels vergraven zijn. Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hieruit komt naar voren dat de natuurlijke ondergrond conform verwachting uit matig fijn dekzand (C-horizont; Laagpakket van Wierden binnen de Formatie van Boxtel) bestaat. Hierop ligt een vroegmiddeleeuwse akkerlaag (Abp-horizont). Deze wordt afgedekt door een laatmiddeleeuws plaggendek (Aap-horizont). In één boring is het plaggendek door afgraving van het noordoostelijk deel van het terrein niet meer aanwezig. De vroegmesolithische bodemlaag in het dekzand is tijdens het booronderzoek niet aangetroffen. Op grond van de aanwezigheid van de vroegmiddeleeuwse akkerlaag alsook het daarboven gelegen laatmiddeleeuwse plaggendek moet worden aangenomen dat eventuele sporen uit de Vroege Bronstijd, de Ijzertijd, de Romeinse tijd en de Vroege Middeleeuwen nog intact aanwezig zullen zijn. Wel mag worden aangenomen dat ter plaatse van de funderingen van de huidige bebouwing, die ruim de helft van het oppervlak van het plangebied beslaat, het bodemarchief is aangetast dan wel vernietigd. ADC ArcheoProjecten adviseert om in het plangebied een inventariserend veldonderzoek uit te voeren door middel van het aanleggen van proefsleuven (IVO-P). Dit onderzoek dient plaats te vinden na de bovengrondse sloop van de huidige bebouwing. Het doel van dit onderzoek is het onderzoeken van de gaafheid, omvang, datering en conservering van archeologische resten